Μονάδες μέτρησης της Αρχαίας Ελλάδας

Μῆκος

1 σταθμός = 5 παρασάγγαι = 150 στάδια = 27,5 km
1 στάδιον = 6 πλέθρα = 100 ὄργυιαι = 400 πήχεις = 600 πόδες = 9600 δάκτυλοι = 178,6 m
1 πλέθρον = 16,6 ὄργυιαι = 66,6 πήχεις = 100 πόδες = 1600 δάκτυλοι = 29,6 m
1 ὄργυια = 4 πήχεις = 6 πόδες = 96 δάκτυλοι = 1,78 m
1 πήχυς = 1,5 ποὺς = 24 δάκτυλοι = 44,4 cm
1 πούς = 16 δάκτυλοι = 29,6 cm
1 δάκτυλος = 1,85 cm

Βεβαίως ἀπὸ περιοχὴ σὲ περιοχὴ διέφεραν τὰ μεγέθη π.χ.

Πούς

ὀλυμπιακός 32,05 cm
αἰγινήτικος 33,3 cm
σάμιος 35 cm
ἀθηναϊκός 29,57 cm
ὀλυμπιακὸ στάδιο 192 m
αἰγινητικὸ-ἀττικὸ στάδιο 164 m
ἑλληνιστικὸ-ῥωμαϊκὸ στάδιο 185 m

Ἄλλα

1 κόνδυλος = 2 δάκτυλοι = 3,7 cm
1 παλαιστή = 1 δῶρον = 1 δοχμή = 1 δακτυλοδοχμή
1 παλαιστή = 4 δάκτυλοι = 7,4 cm
1 διχάς = 1 ἡμιπόδιον = 8 δάκτυλοι=14,8 cm
1 λιχάς = 10 δάκτυλοι = 18,5 cm
1 ὀρθόδωρον = 11 δάκτυλοι = 20,4 cm
1 σπιθαμή= 12 δάκτυλοι = 22,2 cm
1 πυγμή = 1,12 πόδες = 34,7 cm
1 πυγών = 1,25 πόδες = 37,0 cm
1 βῆμα = 2,5 πόδες = 0,74 m
1 ξύλον = 4,5 πόδες = 1,34 m
1 κάλαμος = 1 ἄκαινα = 1 δεκάπους = 10 πόδες = 2,96 m
1 ἄμμα = 60 πόδες = 17,76 m

1 δίαυλος = 2 στάδια = 355 m
1 ἱππικόν = 4 στάδια = 710 m
1 δόλιχος = 12 στάδια = 2150 m
1 παρασάγγης = 30 στάδια = 5,5 km

Ἐπιφάνεια

1 πλέθρον = 4 ἄρουραι = 100 ἄκαιναι = 10.000 πόδες = 876 qm
1 ἄρουρα = 25 ἄκαιναι = 2.500 πόδες = 219 qm
1 ἄκαινα = 100 πόδες = 8,76 qm
1 πούς = 0,0087 qm

Μονάδες μετρήσεως ὄγκου ὑγρῶν (παλαιό ἀττικὸ σύστημα)

Οἱ παρακάτω τιμὲς καὶ στὰ ὑγρὰ καὶ στὰ ξηρὰ εἶναι κατὰ τὸ παλαιὸ ἀττικὸ σύστημα καθῶς μεταβάλλονταν ἀναλόγως τὸν τόπο καὶ τὸν χρόνο.

1 (ἀμφορεύς) μετρητής = 12 χόες = 144 κοτύλαι = 864 κύαθοι = 8640 κοχλιάρια = 39 l
1 χοῦς = 12 κοτύλαι = 72 κύαθοι = 720 κοχλιάρια = 3,3 l
1 κοτύλη = 6 κύαθοι = 60 κοχλιάρια = 0,27 l
1 κύαθος = 10 κοχλιάρια = 0,045 l
1 κοχλιάριον = 0,0045 l
1 κοτύλη = 1 ἡμίνα
1 χήμη = 2 κοχλιάρια = 1/100 l
1 μύστρον = 2,5 κοχλιάρια = 1/80 l
1 κόγχη = 5 κοχλιάρια = 1/40 l
1 ὀξύβαφον = 1,5 κύαθοι = 1/16 l
1 τέταρτον = 1 ἡμικοτύλιον = 3 κύαθοι = 1/8 l
1 ξέστης = 12 κύαθοι = 1/2 l

Μονάδες μετρήσεως ὄγκου ξηρῶν

1 μέδιμνος = 48 χοίνικες = 96 ξέσται = 192 κοτύλαι = 1152 κύαθοι = 52 l
1 χοῖνιξ = 2 ξέσται = 4 κοτύλαι = 24 κύαθοι = 1,09 l
1 ξέστης = 2 κοτύλαι = 12 κύαθοι = 0,54 l
1 κοτύλη = 6 κύαθοι = 0,27 l
1 κύαθος = 0,045 l

1 κοχλιάριον = 0,1 κύαθοι = 1/200 l
1 ὀξύβαφον = 1,5 κύαθοι = 1/16 l
1 ἡμίεκτον = 16 κοτύλαι = 13/3 l
1 ἑκτεύς (μόδιος) = 32 κοτύλαι = 35/4 l

1 χοῖνιξ σίτου θεωρεῖτο ὄτι χρειαζόταν ἕνας ἐνήλικας ἡμερησίως.
1 μέδιμνος σίτου ἦταν ἡ ὑπὸ ἐνηλίκου μεταφερτὴ ποσότητα σίτου. Στὴν Σπάρτη 71,16 l μὲ 77,88 l.

Βάρη καὶ νομίσματα

1 τάλαντον = 60 μναῖ = 6.000 δραχμαί = 36.000 ὀβολοί = 28.8000 χαλκοῖ = 26,2 kg
1 μνᾶ = 100 δραχμαί = 600 ὀβολοί = 4.800 χαλκοῖ = 436 gr
1 δραχμή = 6 ὀβολοί = 48 χαλκοῖ = 4,36 gr
1 ὀβολός = 8 χαλκοῖ = 0,73 gr
1 χαλκοῦς = 0,09 gr

Τὸ νόμισμα χαλκοῦς ἦταν ἕνα χάλκινο νόμισμα βάρους 0,09 gr, ὁ ὀβολὸς καὶ ἠ δραχμὴ ἀργυρᾶ καὶ ἀντιστοίχου τοῦ ὀνόματος βάρους. Ἡ μνᾶ καὶ τὸ τάλαντον δὲν ἦταν ποτὲ νομίσματα.
Τὰ χρυσᾶ νομίσματα εἶχαν 10 μὲ 13 φορὲς τὴν ἀξία τοῦ ἀντιστοίχου ἀργυροῦ.

Ἄλλα νομίσματα:
1 λεπτόν = 1/7 χαλκοῖ
1 δίχαλκον = 2 χαλκοῖ
1 ἡμιωβόλιον = 4 χαλκοῖ
1 διώβολον = 2 ὀβολοί
1 τριώβολον = 3 ὀβολοί
1 τετρώβολον = 4 ὀβολοί
1 δίδραχμον = 2 δραχμαί
1 τετράδραχμον = 4 δραχμαί
1 σίγλος (περσ.) = 1,25 δραχμαί

Χρυσᾶ νομίσματα
στατήρ = δαρεικός = 20 δραχμαί (ἄργυρος)
κυζικηνός = 28 δραχμαί (ἄργυρος)

Κυριότερα τάλαντα

αἰγινήτικο τάλαντον = 37 kg
ἀττικὸ τάλαντον = 36 kg
εὐβοϊκὸ τάλαντον = 26 kg

Χρόνος

Ἡ ἡμέρα χωριζόταν ὡς:
πρῴ: ἀνατολὴ τοῦ Ἡλίου μέχρι 10 π.μ.
ἀμφὶ ἀγορὰν πλήθουσαν 10 - 12
μεσημβρία 12- 14
δείλη 14 μέχρι τὴν δύσι

Ἡ νύκτα χωριζόταν σὲ τρία μέρη:
Ἑσπέρα- μέσαι νύκτες-ὄρθρος

Ὁ μείς, μήν

1. νουμηνία
2.-10. δευτέρα-δεκάτη ἱσταμένου μηνός
11.-19. πρώτη ἐπὶ δέκα-ἐνάτη ἐπὶ δέκα
20. εἰκάς
21. δευτέρα- ἐνάτη μετ'εἰκάδα
ἢ δεκάτη-δευτέρα φθίνοντος
30.ἕνη καὶ νέα


Πηγή:
"Griechische Grammatik Teil II Satzlehre, Dialektgrammatik und Metrik"
τῶν Hans Lindemann, Hans Färber.