Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης όπου μέχρι πριν από λίγο καιρό, ο Πρόεδρος Μπους ζητούσε από τον αμερικανικό λαό να πληρώσει την απληστία των τοκογλύφων της Γουόλ Στρητ, είναι ευκαιρία να δούμε μια αντίθετη άποψη για την θέση του χρήματος και της πίστωσης σε μια υγιή κοινωνία. Αυτή του μεγάλου ποιητή Έζρα Πάουντ.
Ο Έζρα Πάουντ δεν υπήρξε μόνο ο μέγιστος ποιητής του 20ου αιώνα. Ούτε μόνο ο μέντορας του Τ.Σ. Έλιοτ, του Τζέημς Τζόϋς, του Ουίλλιαμ Μπ. Γέητς και του Έρνεστ Χέμινγουαίη. Υπήρξε επίσης εκείνος ο διανοούμενος που καθόρισε ποια πρέπει να είναι η οικονομική θεώρηση του σύγχρονου Εθνικισμού.
Ο Πάουντ υπήρξε από εκείνους τους μεγάλους στοχαστές της αντικαπιταλιστικής Δεξιάς που θεωρούσε ότι πίσω από την κυριαρχία της δημοκρατίας και του κομμουνισμού, που μιλούσαν για την «ευτυχία του μεγαλύτερου γενικού όρου» κρυβόταν η τυραννία των τραπεζιτών. Αυτή η κυριαρχία του χρήματος είχε δημιουργήσει μία καινούργια τάξη πραγμάτων, όπου η αριστοκρατία του χρήματος είχε αντικαταστήσει την αριστοκρατία του πνεύματος, που μέχρι τότε «υπήρξε ο οδηγός και ο φάρος του πολιτισμού».
Έτσι στο Canto XLV γράφει:
USURA ( Το Γιουρούσι της Τοκογλυφίας)
Μετάφραση Χρήστου Γούδη
Με την τοκογλυφία κανείς δεν έχει σπίτι πέτρινο
Με την τοκογλυφία
Κανείς δεν έχει ένα παράδεισο ζωγραφιστό
Στους τοίχους του ναού του
Με την τοκογλυφία
Κανείς δεν βλέπει τον Γκοντσάγκα
με τους διαδόχους και τις παλλακίδες του
καμιά ζωγραφική δεν γίνεται να διαρκέσει ή να ζήσει ,
γίνεται μόνο για να πουληθεί,
και μάλιστα στο άψε-σβήσε,
με την τοκογλυφία, αμάρτημα κατά της φύσης,
είν’ το ψωμί σου ακόμα πιο μπαγιάτικο
είν’ το ψωμί ξερό σαν να’ ταν χάρτινο,
χωρίς πληθώρα από στάρι, χωρίς αλεύρι δυνατό
Με την τοκογλυφία γίνεται η γραμμή τραχιά
με την τοκογλυφία δεν υπάρχει σύνορο καθάριο
κανείς δεν βρίσκει μέρος για να κατοικήσει.
Ο λιθοξόος κρατιέται μακριά από την πέτρα του
κι ο υφαντής από τον αργαλειό του
ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑ
δεν έρχεται μαλλί στην αγορά
τα πρόβατα δεν φέρνουν κέρδος
Είναι πανούκλα η τοκογλυφία,
αμβλύνει τη βελόνα στης κοπελιάς το χέρι
βάζει φραγμό στου υφαντή την τέχνη.
……………………………………………………………
Διάβρωσε την σμίλη η τοκογλυφία.
Διάβρωσε και τέχνη και τεχνίτη.
Ροκάνισε το νήμα τ’ αργαλειού
Σκοτώνει το παιδί στην μήτρα η τοκογλυφία
Του νέου το φλερτάρισμα σταματά
Έφερε την παραλυσία στο κρεβάτι, ξαπλώνει
ανάμεσα στην νεαρή φύση και τον άντρα της
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΗ
Φέρανε πόρνες για την Ελευσίνα
Πτώματα στήθηκαν στο δείπνο
Κατ’ εντολή της τοκογλυφίας».
Ενάντια σε μία κυριαρχία των τραπεζιτών, ο Έζρα Πάουντ οραματιζόταν ένα τραπεζικό σύστημα που να ανήκει στην κυβέρνηση και κατά συνέπεια στον λαό. Σε οικονομικό επίπεδο υπήρξε οπαδός της οικονομικής θεωρίας της Κοινωνικής Πίστης (Social Credit) του Μέητζορ Ντάγκλας. Σύμφωνα με αυτήν, η κακή διανομή του πλούτου οφείλεται σε ανεπαρκή αγοραστική δύναμη και αποτελεί την αιτία των οικονομικών κρίσεων.
Η θεραπεία αυτών των κρίσεων είναι η έκδοση πρόσθετου χρήματος για τους καταναλωτές ή η χορήγηση επιδοτήσεων στους παραγωγούς, ώστε να απελευθερωθεί η παραγωγή από το σύστημα τιμών. Αφαιρώντας την πολιτική της παραγωγής από τα τραπεζιτικά ιδρύματα, την κυβέρνηση και την βιομηχανία, η Κοινωνική Πίστη οραματιζόταν μια «αριστοκρατία των παραγωγών που θα υπηρετεί και θα πιστώνεται από μια δημοκρατία των καταναλωτών».
Εδώ πρέπει να πούμε ότι την θεωρία της Κοινωνικής Πίστης προωθούσε η σοσιαλίζουσα English Revue, όπου αρθρογραφούσε ο Πάουντ, όσο έμενε στην Αγγλία. Όμως ο ίδιος ο Ντάγκλας αρνιόταν οποιαδήποτε σύνδεση με το Εργατικό Κόμμα, αλλά και με κάθε κόμμα. Θα διαφωνούσε τόσο με τον Άνταμ Σμιθ που διαχώριζε τους παράγοντες της παραγωγής σε γη, εργασία και κεφάλαιο, όσο και με τον Καρλ Μαρξ, που θεωρούσε ότι η εργατική τάξη δημιούργησε όλον τον πλούτο.
Αντίθετα πίστευε ότι η πνευματική κληρονομιά της κοινωνίας ήταν ο βασικός παράγοντας της παραγωγής. Για αυτόν το χρήμα δεν είναι αγαθό, αλλά μέσο για διανομή της παραγωγής. Κατηγορούσε δε το υπάρχον τραπεζιτικό σύστημα για δύο λόγους:
1) ότι ήταν μια μορφή κυβερνήσεως που επί αιώνες δημιουργούσε ως κέντρο την εξουσία της
2) οι τραπεζίτες θεωρούσαν ότι τα χρήματα που δημιουργούσαν τους ανήκαν, που σήμαινε ότι τους ανήκε και το ίδιο το κράτος.
Το χρήμα για τον Ντάγκλας ήταν μια αφηρημένη απεικόνιση της πραγματικής πίστης της κοινότητας, που είναι η δυνατότητα να παρέχει αγαθά και υπηρεσίες, όταν και όποτε χρειασθεί. Ένα μέσο για ανταλλαγή αυτών των αγαθών και υπηρεσιών και όχι κέρδος καθ’ αυτό. Με άλλα λόγια ζητούσε το χρήμα και η πίστωση να υπάρχουν για το όφελος της κοινωνίας και όχι κάποιων ανεξέλεγκτων τραπεζιτών. Έτσι η Κοινωνική Πίστη υπήρξε η Τρίτη Εναλλακτική Λύση στον άγονο δυϊσμό Καπιταλισμού – Αριστεράς.
Ανάμεσα στους οπαδούς της Κοινωνικής Πίστης συγκαταλεγόταν οι μεγάλοι ποιητές Τ. Σ. Έλιοτ και Ουϊλλιαμ Κάρλος Ουϊλλιαμς, ο Όσβαλντ Μόσλεϋ, ο Τσάρλυ Τσάπλιν, ο συγγραφέας Άλντους Χάξλεϋ και ο αναρχικός κριτικός τέχνης, Χέμπερτ Ρηντ. Tο 1935 ιδρύθηκε στην Αλμπέρτα του Καναδά το Κόμμα Κοινωνικής Πίστης, που συνδύαζε κοινωνική πίστη και χριστιανικές αξίες και που επηρέασε τα πολιτικά πράγματα της χώρας μέχρι το 1971. Tα δε αντίστοιχα κόμματα στην Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία, υπήρξαν φοβερά δημοφιλή για δεκαετίες. Και τα τρία κόμματα ανήκαν στην Λαϊκή Δεξιά.
Ο πιο διάσημος όμως οπαδός της Κοινωνικής Πίστης παρέμενε ο Έζρα Πάουντ. Στην διάρκεια της δεκαετίας του ’30 και του ’40,ο Πάουντ θα έγραφε μια σειρά από σύντομα βιβλία οικονομίας, όπως «Η Αλφαβήτα της Οικονομίας», «Τζέφερσον και / ή Μουσσολίνι» και «Κοινωνική Πίστη: Μια Επίδραση». Σε αυτά είχε ενστερνισθεί την θεωρία της Κοινωνικής Πίστης που για αυτόν εκπροσωπούσε το πραγματικό πνεύμα της Αμερικάνικης Επανάστασης. Ήδη πριν την Αμερικάνικη Επανάσταση οι αποικίες είχαν τυπώσει δικό τους χρήμα, το αποικιακό χρήμα. Έτσι υπήρχε ευημερία με την διάθεση πίστης, που ήταν ανεξάρτητη του ιδιωτικού τραπεζικού συστήματος. Όμως η Τράπεζα της Αγγλίας επενέβη για να υποχρεώσει τους αποίκους να αποσύρουν το αποικιακό χρήμα με αποτέλεσμα την υποτίμηση του χρήματος που δημιούργησε ανεργία και οικονομική κρίση. Αυτή η επέμβαση ήταν που πυροδότησε την Αμερικάνικη Επανάσταση, και όχι όπως έχει λεχθεί το φόρος του τσαγιού.
O Μπένζαμιν Φράνκλιν έγραφε ότι οι ίδιοι οι άποικοι θα μπορούσαν να είχαν δημιουργήσει οι ίδιοι τον φόρο στο τσάϊ, αν δεν υπήρχε η ανεργία, που προκάλεσαν οι τραπεζίτες. Οι Πατέρες του Αμερικάνικου Έθνους δεν ξέχασαν την καταστροφική δύναμη των τραπεζιτών. Έτσι πρόσθεσαν ένα άρθρο στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας όπου δηλωνόταν ότι είναι το Κογκρέσο που πρέπει να τυπώνει το νόμισμα και να καθορίζει την αξία του. Όμως ο Αλεξάντερ Χάμιλτον, υποτακτικός των τραπεζικών κύκλων έπεισε τον Τζωρτζ Ουάσινκτον για την δημιουργία μίας Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ιδιωτικών συμφερόντων. Έτσι η ανεξάρτητη πλέον Αμερική θα βρισκόταν ξανά υπό τον έλεγχο του ιδιωτικού τραπεζιτικού συστήματος. Ο Αβραάμ Λίνκολν θα τύπωνε τα δικά του Greenbacks ως μορφή αντίστασης σε αυτήν την τυραννία, αλλά δολοφονήθηκε πριν μπορέσει να πολεμήσει την δύναμη των τραπεζιτών.
Ο ποιητής των Cantos θεωρούσε τα οικονομικά προγράμματα της Εθνικιστικής Ιταλίας και Γερμανίας ως τις καλύτερες εκφράσεις της Κοινωνικής Πίστης, και κατά συνέπεια του πνεύματος της Αμερικανικής Επαναστάσεως. Ενώ έβλεπε παράλληλες πορείες ανάμεσα την τραπεζιτική μεταρρύθμιση του Μουσσολίνι και το οικονομικό σύστημα που αναζητούσαν ο Τζέφερσον και ο Τζάκσον. Ένα σύστημα, όπου σύμφωνα με το σύνταγμα η κυβέρνηση είχε το προνόμιο να δημιουργεί πίστη και να τυπώνει δικό του νόμισμα. Απέτρεπε έτσι την τοκογλυφία και την κυριαρχία των τραπεζιτών, που οι Πάουντ και Ντάγκλας ταύτιζαν με τον περιούσιο λαό.
Αυτή η κυριαρχία νομιμοποιήθηκε το 1913 με ένα νόμο που σύμφωνα με αυτόν η εκτύπωση του χρήματος περνούσε στα χέρια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, που μόνο ομοσπονδιακή δεν ήταν, αλλά ιδιωτικών συμφερόντων. Αυτή η απόφαση μετέτρεπε τον εκάστοτε διευθυντή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, όπως σήμερα ο Γκρήνσπαν, σε πραγματικό πρόεδρο της χώρας. Ενώ η απληστία και τοκογλυφία των τραπεζιτών της Γουώλ Στρητ ήταν που οδήγησε την υπόθεση των στεγαστικών δανείων σε παγκόσμια κρίση.
Στην Ελλάδα, όπου τα μισά νοικοκυριά είναι χρεωμένα στις τράπεζες, μήπως η οικονομική λύση που αναζητεί το Πατριωτικό Κίνημα είναι τελικά η Κοινωνική Πίστη του Έζρα Πάουντ και του Μέητζορ Ντάγκλας;
ΠΗΓΗ
