ΠΑΙΔΕΙΑ-ΜΟΡΦΩΣΗ

Η μόρφωση δεν προέρχεται από την πολυμάθεια που πιθανόν να έχει, αλλά κατά πόσον έχει απαλλαγεί από τα πάθη του (σημείωση: Οι αρχαίοι, το να έχει διαβάσει κανείς πολλά βιβλία και να έχει πχ πάρει χαρτί πανεπιστημίου το ονομάζανε «πολυμάθεια». Μόρφωση ονομάζανε την διαδικασία που υποβάλανε τον εαυτό τους κάποιοι που από την κατάσταση της αμορφωσιάς να γίνουν Μορφωμένοι, δηλ να μορφοποιήσουν τον πνευματικό εαυτό τους από ζώο σε άνθρωπο)
Πυθαγόρας ( I. Stobei, Florilegium, T. Gaisford, Oxonii, 1822, Appendix, σελ 43)

Πολλοί ενώ έχουν πολλές γνώσεις, δεν έχουν μυαλό
Δημόκριτος (Απόσπ. 64, Diels)

Σοφός δεν είναι αυτός που ξέρει πολλά, αλλά αυτός που ξέρει τα χρήσιμα
Αισχύλος (Ανθ. Στοβ. Γ, 1)

Οι βάσεις της αρετής βρίσκονται στην φύση. Η καλλιέργεια της όμως είναι έργο παιδείας. Η φύση χωρίς μάθηση είναι τυφλή. (σχετικό: Ο Σωκράτης στην Πολιτεία μας λέει ότι αν ένας άνθρωπος από την φύση του είναι καλός και γεννηθεί σε κακό περιβάλλον θα γίνει και αυτός το ίδιο κακός, άρα» ουδείς εκών κακός» κακός γίνεται λόγω της άγνοιας του, αν μπορούσε να δει και να κατανοήσει τα μεγάλα νοήματα, θα έβλεπε ότι η κακία είναι και άγνοια και κενή και ανόητη)
Πλούταρχος ( Ηθικά, 2 Α, 2Β)

Ο Αριστοτέλης ρωτήθηκε σε τι διαφέρουν οι μορφωμένοι από τους αμόρφωτους και εκείνος απάντησε « σε ότι και οι ζωντανοί από τους πεθαμένους»
Διογ. Λαέρτιος ( Βίοι φιλοσόφων, V, 19)

Όσοι παραμελούν την μόρφωσή τους, ξεχνούν ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην σκέπτονται ορθά
Ισοκράτης (Περί Ειρήνης, 32)

Το να μην γνωρίζει κανείς τίποτα, δεν είναι ποτέ τόσο φοβερό και τόσο κακό, ενώ αντίθετα, η μεγάλη πείρα και η πολυμάθεια (αυτό που λέμε σήμερα μόρφωση όπως είπαμε πριν) όταν δεν συνοδεύεται από την καλλιέργεια της ψυχής είναι επικίνδυνη
Πλάτων (Νόμοι, 819 Α)

Η πολυμάθεια δεν είναι τίποτα αν δεν υπάρχει λογική
Μένανδρος (Γν. μον. 557 Meineke)

Το να υπενθυμίζει κανείς τις ευεργεσίες του και να τις διαδίδει είναι το ίδιο με το να βρίζει(=ασέβεια)
Δημοσθένης (Περί του Στεφάνου, 269)

Αυτός που ευεργετήθηκε πρέπει να θυμάται την ευεργεσία σε όλη του την ζωή, ενώ αυτός που ευεργέτησε ευθύς αμέσως να την λησμονεί
Δημοσθένης (Περί του Στεφάνου, 269)

Τα παιδιά πρέπει να προτρέπονται στις ενάρετες πράξεις με συμβουλές, μα προς θεού ποτέ με ξύλο και κακοποίηση. Οι έπαινοι για το ορθόν και η επίπληξη για το κακό είναι ωφελιμότεροι από την κακομεταχείριση. Αν καμία φορά αυθαδιάζουν, με επιπλήξεις να ντρέπονται για τα σφάλματα τους και μετά πάλι να ενθαρρύνουμε
Πλούταρχος (Ηθικά, 8 F – 9 A)

Η σωστή ανατροφή είναι κεφαλαιώδης αρχή της παιδείας
Πλάτων (Νόμοι, 643 C)

Ο εμπνευσμένος Πλάτων πολύ σωστά συμβουλεύει να μην διηγούμαστε στα παιδάκια οποιαδήποτε παραμύθια(ψεύτικες ιστορίες που δεν έχουν ηθικές αξίες), για να μην γεμίζουν από νωρίς τις ψυχές τους με ανοησίες και διεφθαρμένες έννοιες
Πλούταρχος ( Ηθικά, 3 F)

Οι ματαιόδοξοι άνθρωποι τιμούν και θαυμάζουν όσους έχουν πολλά χρήματα, δύναμη και ας είναι φαύλοι, ενώ περιφρονούν τους αξιόλογους όταν μάθουν ότι δεν είναι πλούσιοι
Ευσέβιος (Ανθ. Στοβ. Δ, 105)

Είναι προτιμότερο να ζητάς να αποκτήσεις θησαυρούς σοφίας παρά από χρυσό και άργυρο
Ξενοφών (Απομν. Δ, Π, 9)

Εκείνοι που ίδρυσαν τα μυστήρια (Ελευσίνια κτλ) δεν ήσαν άνθρωποι φαύλοι, αλλά ήθελαν από παλιά να μας μάθουν, ότι όποιος πάει στον Άδη αμύητος και ακατήχητος, η θέση του είναι στον βόρβορο, ενώ αυτός που θα εξαγνιστεί και κατηχηθεί θα συγκατοικήσει με τους θεούς
Πλάτων (Φαίδων, 69 C)

Όταν ρωτήθηκε ο Τηλεκλός ο Λακεδαιμόνιος, γιατί στην πόλη του οι νεότεροι έχουν την συνήθεια να σηκώνονται με σεβασμό μπροστά στους πρεσβύτερους αυτός απάντησε: ¨Αν τιμούν έτσι ανθρώπους που δεν τους είναι τίποτα, σκέψου τι τιμή θα δίνουν στους γονείς τους
Πλούταρχος (Αποφθέγματα Λακωνικά 232 Β)

Οι Πυθαγόρειοι έλεγαν ότι οι γονείς πρέπει να λαμβάνουν την μέγιστη πρόνοια για τους μελλοντικούς τους απογόνους . Να κάνουν παιδιά εφόσον πρώτα έχουν ζήσει ήδη σε σωφροσύνη, και κατά την διάρκεια της κυοφορίας να συνεχίσουν να ζουν με σωφροσύνη, να τηρούν κανόνες υγείας, χωρίς υπερβολικές τροφές, κακές έξεις και μέθη, γιατί πίστευαν ότι από μια ιδιοσυγκρασία φαύλη, δυσαρμονική και ταραγμένη τα σπέρματα γίνονταν άθλια. (σημείωση: πρόσφατες έρευνες της επιστήμης, η ψυχική ζωή του ζεύγους και ιδιαίτερα της εγκυμονούσας αφήνει ανεξίτηλα εκτυπώματα στο κυοφορούμενο έμβρυο, διότι επηρεάζεται η υγεία, η ψυχική ισορροπία, και ο χαρακτήρας στην μετέπειτα ζωή του. Οι Πρόγονοι μας ακόμα και εδώ είχαν γνώση αυτών και υπήρξαν και εδώ πρωτοπόροι.)