Της Ελίνας ΓαληνούΚαι οι Θεοί γεννήθηκαν από τον Έρωτα; Οι στίχοι της «Θεογονίας» του Ησιόδου, όπου περιγράφεται η καταγωγή των Θεών της ελληνικής μυθολογίας, παραπέμπουν σε μια μυθική εξήγηση της προέλευσης του κόσμου, συνιστώντας έναν εύληπτο τρόπο για να προσεγγίσει ο άνθρωπος το μυστήριο της θεϊκής γέννησης.
Για τους αρχαίους Έλληνες, ο Έρως είναι μια ευρεία έννοια που εμπεριέχει τη συναισθηματική και σεξουαλική επιθυμία. Στη «Θεογονία» ο Ησίοδος τον παρουσιάζει για πρώτη φορά σαν αρχέγονη κοσμογονική θεότητα που ξεπηδάει από το Χάος και τη Γή, ως κινητήριος δύναμη και ενοποιητική αρχή. Αυτές είναι άλλωστε οι δύο βασικές προϋποθέσεις της δημιουργίας του Σύμπαντος.
Ο αρχαιότερος και σημαντικότερος τόπος λατρείας του Έρωτα στον Ελλαδικό χώρο, αναφέρεται το ιερό στις Θεσπιές της Βοιωτίας. Η λυρική ποίηση τον διέδωσε ως γιό της Αφροδίτης. Άλλοτε παρουσιάζεται σαν ένας νεαρός έφηβος, άλλοτε σαν ένα άταχτο παιδί, μια μορφή πάντα όμως φτερωτή και εξοπλισμένη με τόξο και βέλη. Το χτύπημα του βέλους, μπορεί να φέρει μεγάλη ευδαιμονία αλλά και πολλά βάσανα σ΄ αυτόν που θα στοχεύσει…
Η τέχνη μας τον συνιστά σαν έναν μόνιμο συνοδό της Αφροδίτης, είτε προστατευόμενό της είτε υπηρέτη της, είτε ένα άταχτο παιδί που η θεά τον μαλώνει για τις σκανταλιές του. Οι δράσεις του είναι πολυποίκιλες. Είναι ο πρωταγωνιστής στην γονιμότητα της φύσης και των ανθρώπων και ο βασικός συντελεστής της ένωσης που καρποφορεί, ομορφαίνει και εμπνέει. Είναι εκείνος που προκαλεί την έκσταση συναισθημάτων, την απογείωση ευτυχίας αλλά και την μεγάλη απελπισία. Υποκινεί την άμιλλα στον αθλητισμό, την αγάπη για τη μουσική, την πνευματική δημιουργία και την εκκίνηση προς επίτευξη ενός σκοπού. Κάποτε όμως θα γείρει για να κοιμηθεί, προαναγγέλλοντας το τέρμα της ενεργούς δράσης όταν η ζωή τελειώνει όπως είναι φυσικό… Είναι ο γλυκόπικρος, χρυσόπτερος και ακαταμάχητος δαίμων που θα συναντήσει κάθε ζωντανή ύπαρξη, εκούσια ή ακούσια. «Μήπως δεν στο φώναξα ψυχή μου; Στη ξόβεργα μην πολυπλησιάζεις. Έπεσες στην παγίδα. Ο ίδιος ο Έρωτας έδεσε τα φτερά σου και σ΄ έριξε μέσα στη φωτιά….» μας λέει χαρακτηριστικά ο Μελέαγρος στην Παλατινή Ανθολογία.
Οι διάφορες μορφές του Έρωτα όπως διαμορφώθηκαν στην αρχαία Ελληνική συνείδηση, μας παρουσιάζονται μέσα από 9 θεματικές ενότητες 272 έργων που χρονολογούνται από τον 6ο αι. π.Χ. έως τον 4ο αι. π.Χ. Τα έργα αυτά που συγκεντρώθηκαν από 50 μουσεία της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας και της Γαλλίας, αποτελούν την έκθεση με τίτλο «Από τη Θεογονία του Ησιόδου στην ύστερη Αρχαιότητα», που διοργάνωσε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης υπό την επιμέλεια του Καθηγητή Ν. Σταμπολίδη και του Γ. Τασούλα και θα διαρκέσει ως τον Μάρτιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου