Δημοσιεύθηκε από Γιάννης Παπαϊωάννου
Θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα ή θα διασωθεί; Κι αν ναι με τι όρους; 
Διαφέρει η “προσέγγιση σκληρής αγάπης” της ΕΚΤ με του ΔΝΤ; Πού το πάνε οι “αγορές”; Τα αδιέξοδα είναι “ελληνικό φαινόμενο”; Τι γίνεται με τον ανταγωνισμό για την κυριαρχία των νομισμάτων (ευρώ, δολάριο, στερλίνα); Μήπως ο πλανήτης κινείται από οικονομίες-ζόμπι;
Το εύκολο είναι να δει κάποιος τα πράγματα επιφανειακά, στον μικρόκοσμο. Ομως, η νέα οικονομική κρίση του καπιταλισμού που ξέσπασε το 2007 και βασανίζει ακόμα διεθνώς (π.χ. Ντουμπάι, Ελλάδα, General Motors, Saab, τράπεζες, χρέη, ανεργία), απαιτεί ματιές που εξετάζουν τα πράγματα πέρα από τα στερεότυπα και τη λεγόμενη “κοινή λογική” ξύνοντας ταυτόχρονα την επιφάνεια.
Θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα;
Οι διεθνείς τραπεζικοί όμιλοι, σαν τη Deutsche Bank, κατέχουν ελληνικά ομόλογα που αντιστοιχούν στο 88% του ΑΕΠ, σχεδόν στο 73% του δημοσίου χρέους. Πουλάνε Ελλάδα (μετοχές ομόλογα), αλλά δεν αντέχουν και μια χρεοκοπία α λα Lehman, σημειώνουν αναλυτές.
“Αν έχαναν πολλά από τα δανεικά τους, θα έτριζε όλο το οικοδόμημα της ευρωζώνης και των Βαλκανίων που είναι στενά συνδεδεμένα”.
Γι’ αυτό, ό,τι και να λένε περί χρεοκοπίας ή μη, στο δια ταύτα αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να μην χάσουν τα λεφτά τους και να αποκτήσουν παραπάνω κερδοσκόπωντας με τα spread.
Γι’ αυτό, στις “αγορές” το νέο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης δημιουργεί αυξημένες ανησυχίες. Αυτό εννοούν όταν το αποκαλούν “φιλόδοξο”. Θέλουν περισσότερες και σκληρότερες παρεμβάσεις “αγκαζέ” με την ΕΚΤ και την Κομισιόν.
Για την ακρίβεια τα θέλουν όλα. Είναι φαταούλες της κερδοσκοπίας και ζητούν να πετσοκοπούν τα πάντα σε σχέση με τις κοινωνικές παροχές, τους μισθούς, τις συντάξεις στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας».
Παρά το γεγονός ότι η ισχυρή πολιτική βούληση αναφορικά με τη μείωση των ελλειμμάτων αντιμετωπίζεται στις ανακοινώσεις ως “θετικό βήμα”. Άσχετα αν αυτό το σενάριο μπορεί να φέρει βαθύτερο φαύλο κύκλο ύφεσης στην οικονομία πυροδοτώντας γενικευμένες κοινωνικές αντιδράσεις..
Γι’ αυτό η μεγάλη δυσκολία της κυβέρνησης είναι να γεφυρώσει αυτή τη μεγάλη αντίφαση.
Κραυγές και αλήθειες
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διεθνώς στις αγορές και οι φωνές που λένε “αφήστε την Ελλάδα να χρεοκοπήσει”, ή οι φωνές που λένε “να βγει οικειοθελώς η Ελλάδα από την ευρωζώνη” (FT), για “να δούμε τι ψάρια πιάνει στη θάλασσα των διεθνών αγορών”.
Είναι οι φωνές που αντιπροσωπεύουν τη σχολή της “δημιουργικής καταστροφής” που αναγεννήθηκε το 2008, με τα γεγονότα της Lehman και όχι μόνο στη σκιά της ανυποληψίας του νεοφιλελευθερισμού.
Αλλά όταν συνειδητοποίησαν ότι ο κόσμος είναι τόσο στενά συνδεδεμένος -που μια κατάρρευση δημιουργεί ντόμινο και ρουφάει σαν “μαύρη τρύπα” κι άλλους κλάδους ακόμα και ολόκληρες οικονομίες- οι ίδιες αυτές φωνές έσπευδαν να ζητήσουν τα «ναυαγοσωστικά» του κράτους για να μην καταρρεύσει ολόκληρο το σύστημα. Αυτό εννοούν όταν μιλάνε για “συστημικό κίνδυνο”.
Είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο;
Στην πράξη όλος ο πλανήτης κινείται από οικονομίες-ζόμπι, ζωντανές-νεκρές. Εταιρείες-ζόμπι οι οποίες στηρίζονταν σε προηγούμενα δανεικά ανοίγματα που δεν βγήκαν φέρνοντας ύφεση, τράπεζες-ζόμπι που ζητούν πίσω τα δανεικά τους και βρέθηκαν εγκλωβισμένες στις «μαύρες τρύπες» που οι ίδιες δημιούργησαν με τα «τοξικά» τους.
Κι όλοι μαζί σέρνονται σαν τα ζόμπι τρώγοντας τις σάρκες των ζωντανών.
Με την ανεργία σε εκρηκτικά επίπεδα και τις υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας να πετσοκόβονται στο όνομα της «δημοσιονομικής πειθαρχίας».
Η ρίζα της κρίσης είναι βαθύτερη και απλώνεται σε όλους τους πόλους του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος μετά το κραχ του 2007. Γι’ αυτό και όλοι οι ισχυροί (G20, ΔΝΤ) ανησυχούν να τραβήξουν τα “πακέτα στήριξης”, σε κλίμα εξαιρετικά εύθραυστης ανάκαμψης, παρά τα ελλείμματα που φορτώθηκαν τα κράτη.
Μόνο που όλα τα κράτη δεν έχουν την ίδια δύναμη να σώσουν τις οικονομίες τους από τη δίνη της ύφεσης. Η Ελλάδα σε αυτόν τον τοίχο έπεσε.
Χρέη και ελλείμματα
Οι χώρες με τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα το 2009 ήταν η Ελλάδα, οι ΗΠΑ, η Ιρλανδία, η Βρετανία, η Ιαπωνία και η Ινδία, όλες με έλλειμμα άνω του 10% του ΑΕΠ, ενώ εκείνες με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος (άνω του 100% του ΑΕΠ) ήταν η Ιαπωνία, η Ιταλία, η Ελλάδα και το Βέλγιο.
Υψηλά ελλείμματα σημαίνει υψηλές ανάγκες δανεισμού. Στην ευρωζώνη η αμέσως επόμενη χώρα μετά την Ελλάδα με μεγάλη εξάρτηση από τον ξένο δανεισμό είναι η Ισπανία, αλλά μαζί με την Ιρλανδία το ποσοστό του χρέους τους ως προς ΑΕΠ είναι μικρότερο σε σχέση με της Ελλάδας στο 59,3% και στο 65,8% αντίστοιχα.
Ο ανταγωνισμός το 2010 για άντληση δανεικών θα οδηγεί σε άνοδο των spread και του κόστους δανεισμού για «αδύναμους κρίκους» όπως η Ελλάδα, αφού δεν θα ενδιαφέροντα για «επισφαλή ομόλογα» και θα προτιμούν τα ομόλογα των λεγόμενων «ώριμων οικονομιών» τα οποία θεωρούνται ασφαλέστερα (τρομάρα τους).
Μολονότι οι ισχυρότερες οικονομίες ήταν αυτές που βούλιαξαν δραματικά στην ύφεση, στα απόνερα του “πιστωτικού κραχ” που ξέσπασε το 2007 και ταλαιπωρεί ακόμα την παγκόσμια οικονομία.
Το 2010 προβλέπεται παγκοσμίως να εκδοθούν πάνω από 5 τρισ. κρατικοί τίτλοι (μόνον οι ΗΠΑ θα εκδίδουν εβδομαδιαίως 90 δισ. δολ.) και στα πλαίσια του σκληρού ανταγωνισμού για εξεύρεση νέων δανεικών, άλλες χώρες με σημαντικά ελλείμματα (όπως ΗΠΑ-Βρετανία) θα συνεχίζουν να την πέφτουν στο ευρώ (στο όνομα του ελληνικού ζητήματος) στη σκακιέρα του διεθνούς ανταγωνισμού για την κυριαρχία των νομισματικών πόλων. Την ίδια ώρα που η Γερμανία ζητάει τις ίδιες θυσίες από “απροσάρμοστους” για την προστασία του ευρώ.
Τα “ζόμπι” ζουν ανάμεσά μας…
Κώστας Σαρρής, ksarris@pegasus.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου