Εμπρός όλοι, για να πεθάνουμε ή να κερδίσουμε τη νίκη της άγιας μάχης».
Οι στίχοι αυτοί του εθνικού ποιητή της Ουγγαρίας Σάντορ Πεταΐφι, χαρακτηρίζονται από αυτό που οι σύγχρονοί του αποκάλεσαν «ηρωικό πεσιμισμό». Κι όμως, αγγίζουν την καρδιά όλων μας, 54 χρόνια μετά από την εποποιία της Επανάστασης στη Βουδαπέστη. Μιας νεολαιίστικης Επανάστασης, που μπορεί να προδόθηκε από τη Δύση και τη διαβρωμένη αστική της ελίτ, που στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου «πούλησε» τους Ούγγρους μαχητές της ελευθερίας, αμφισβήτησε όμως για πρώτη φορά τον ολοκληρωτικό δήθεν σοσιαλιστικό «παράδεισο», καταφέρνοντας τα πρώτα καίρια χτυπήματα κατά του ερυθρού εφιάλτη. Οι Ούγγροι μαχητές της ελευθερίας, δίδαξαν τι σημαίνει να πεθαίνεις όρθιος, να αμφισβητείς εξουσίες και ξεπουλημένες ηγεσίες. Ο σοβιετικός ζυγός, δεν στάθηκε ικανός να ποδηγετήσει τους λαούς της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στην Ουγγαρία και αργότερα στην Τσεχοσλοβακία με την Άνοιξη της Πράγας και στην Πολωνία της Αλληλεγγύης. Στην δε Βουδαπέστη, η δραματική διακοίνωση από το ραδιοφωνικό σταθμό των επαναστατών, λίγο πριν αυτός σιγήσει, προς τους Ευρωπαίους συγγραφείς, «πεθαίνουμε, αλλά ας μην πάει χαμένη η θυσία μας... Ήρθε η στιγμή που τα λόγια δεν αρκούν πια. Χρειάζονται πράξεις, ενεργείστε λοιπόν, κάνετε κάτι. Ξυπνήστε τη φρικτή αδράνεια της Δύσης, ενεργείστε, ενεργείστε, ενεργείστε... Ο Θεός ας είναι μαζί σας και μαζί μας», μιλά από μόνη της.
Μια επανάσταση-σταθμός για την Ευρώπη
Το 1956, ξέσπασαν στην Πολωνία ταραχές. Παρά την απόπειρα του καθεστώτος της Βαρσοβίας να αποκρύψει αυτό που γινόταν στη χώρα, τα νέα έκαναν πάρα πολύ γρήγορα το γύρο του κόσμου. Στις 23 Οκτωβρίου 1956, δέκα χρόνια μετά την επιβολή της τυραννίας στη χώρα, μερικές εκατοντάδες Ούγγροι φοιτητές αποφάσισαν να συμπαρασταθούν στον αγωνιζόμενο λαό της Πολωνίας. Με μια πορεία τους προς το άγαλμα του εθνικού ποιητή της χώρας Σάντορ Πεταΐφι στη Βουδαπέστη, η οποία πλαισιώθηκε αυθορμήτως από μεγάλο πλήθος πολιτών, οι φοιτητές διατράνωσαν την πρόθεσή τους να αγωνιστούν για την ελευθερία: «Ορκιζόμαστε στο Θεό της Ουγγαρίας ότι θα πάψουμε να είμαστε δούλοι». Εκεί, ακούστηκαν και οι στίχοι του Πεταΐφι, προκαλώντας ρίγη ενθουσιασμού: Μαγυάροι σηκωθείτε!
Η πατρίς σας κράζει,
Πανέτοιμοι στην ώρα τούτη που σας έλαχε!...
Ελεύθεροι θα πρέπει να ‘μαστε ή δούλοι
Διαλέξτε τον κλήρο που η μοίρα τάζει.
«Ερυθρή» βία
Η μυστική αστυνομία πυροβολεί αδιακρίτως κατά των πολιτών έξω από το ραδιοφωνικό σταθμό της ουγγρικής πρωτεύουσας και σκοτώνει ειρηνικούς διαδηλωτές. Ακολουθεί το γκρέμισμα του τεράστιου χάλκινου αγάλματος του Στάλιν, που «κοσμούσε» την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, από εξαγριωμένους διαδηλωτές. Η Βουδαπέστη μετατρέπεται σε πεδίο μάχης, με τους Ούγγρους να επιτίθενται και να καταστρέφουν εκατοντάδες σοβιετικά άρματα μάχης... Η κυβέρνηση του πράκτορα Έρνε Γκέρε δεν αντέχει και ο μεταρρυθμιστής Ίμρε Νάγκι αναλαμβάνει καθήκοντα και ζητά από τους Σοβιετικούς να αποχωρήσουν από τη χώρα. Η νέα κυβέρνηση δεν κρύβει τις προθέσεις της: «αποκατάσταση της τάξης, αποχώρηση των Σοβιετικών, ελευθερία επικοινωνίας με τις εκτός παραπετάσματος χώρες». 31 Οκτωβρίου αποχωρούν και τα τελευταία σοβιετικά άρματα μάχης. Η Μόσχα όμως «βράζει», καθώς ο Νάγκι ανακηρύσσει την ουδετερότητα της χώρας. Ο λαός πανηγυρίζει, ζει ένα όνειρο, για λίγες όμως μόλις ημέρες...
Κομμουνιστικά εγκλήματα
Στις 4 Νοεμβρίου, οι Σοβιετικοί επιστρέφουν και αρχίζουν να σκοτώνουν αδιακρίτως. Οι πρωτεργάτες της Επανάστασης συλλαμβάνονται και εκτελούνται, ενώ οι «κόκκινοι» δεν διστάζουν να βομβαρδίσουν ακόμα και το βρεφοκομείο της πόλης. Στις 15 Νοεμβρίου, η αντίσταση των επαναστατών κάμπτεται. Ο λαός όμως ακόμα αντιστέκεται και κηρύσσεται γενική απεργία, ενώ χιλιάδες πρόσφυγες και αντιφρονούντες, προσπαθούν εις μάτην να περάσουν στην Αυστρία. Οι Σοβιετικοί εξαπολύουν κύμα «εκκαθαρίσεων». 20.000 Ούγγροι μεταφέρονται σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, απ' όπου δεν θα ξαναγυρίσουν (Κράνης, Αθήνα 1991, σελ. 21). Οι νεκροί Ούγγροι ανέρχονται σε 30.000, οι εκτοπισμένοι σε 20.000 και οι πρόσφυγες σε 180.000, εκ των οποίων 32.000 εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ. Από την πλευρά τους, οι Σοβιετικοί είχαν 8.000 νεκρούς.
Οι στίχοι ενός Μαγυάρου ποιητή, μιλούν από μόνοι τους...
Ω εσύ μόνε
Το τραγούδι του πονεμένου λαού σου δεν θα ακούσεις,
Μόνο τον πατέρα Δούναβη
Να αργοκυλά τα δάκρυά του ανάμεσα
από τη Βούδα και την Πέστη.
Για σένα δεν θα ηχήσουν απόψε τα βιολιά,
Αλλά παραπονεμένα θα ακούς
τα αλυχτίσματα ων αγριμιών.
Δεν θα σε χαϊδέψει η σημαία,
Ούτε και εκείνους που μαζί με σένα
πάτησαν τα τανκς.
Από μακριά όμως θα ακούγεται
το τραγούδι του Πεταΐφι
-το τραγούδι για τον κατακτητή-
θάναι λυπητερό, γεμάτο πηχτό αίμα,
δακρυοστολισμένο γι' αυτούς που έστειλαν στη Σιβηρία,
για εκείνους που σε ξένες χώρες
ατενίζουν τη θύμηση της πατρίδας... ΠΗΓΗ:elkosmos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου