AΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ les meyers
Τα πορτοπαράθυρα του μοναδικού οικισμού στο νησί βλέπουν όλα προς τo πέλαγος και λένε πως μόλις το καραβάκι σβήσει τις μηχανές του, οι μόνοι ήχοι που ακούγονται είναι το μουρμούρισμα της θάλασσας...
Το χωριουδακι είναι το ένα και μοναδικό και πανέμορφο κατοικημένο χωριό της Χάλκης, ο Ημπορειός (ή Εμπορειός). Τα σπίτια είναι όλα σχεδόν νεοκλασικά, χτισμένα αμφιθεατρικά πάνω από το διάφανο ρόδινο νερό. Το πλοίο σαλπάρει για την Κάμειρο Σκάλα στη Ρόδο. «Η ιστορία της Χάλκης είναι παράλληλη με την ιστορία της Ρόδου», μου λέει αργότερα ο αντιδήμαρχος της Χάλκης Τάκης Χρυσοβέργης. «Πάντα ήταν επαρχία της, πάντα εκεί πλήρωνε φόρους». Κάποια αρχαία ορυχεία χαλκού (άφαντα σήμερα) ευθύνονται για το όνομα του νησιού. Αρχαία ευρήματα στον Πόνταμο, στη Μισοπέα, στα Πευκιά μαρτυρούν πολιτισμό στο νησί, για τον οποίο όμως ελάχιστα γνωρίζουμε. «Eλα Συντροφιέ, τι γίνεται;» φωνάζει ο αντιδήμαρχος ένα συγχωριανό του. Παράξενο όνομα, ε; «Η Χάλκη έχει πάμπολλα μη χριστιανικά ονόματα», παρατηρεί ο Τάκης. «Συντροφιός, Χειμωνέτος, Χαριτωμένη, Λευκωσία, Αμερική(!), ακόμη κι εμένα με λένε Κιτράκη κανονικά». Απίθανη ονοματολογία, ε;
Σιγά σιγά ανοίγουν τα ταβερνάκια και τα καφέ στο λιμάνι. Τουρίστες βγαίνουν από τα κότερα για πρωινό, ή λιάζονται στις μικρές ταράτσες των παραδοσιακών σπιτιών. Η γειτονιά της Βιγλιμιάς είναι μια γοητευτική σειρά πανέμορφα αρχοντόσπιτα χτισμένα πάνω στο νερό. «Είναι γειτονιά παλιών καπεταναίων γι' αυτό τα σπίτια είναι όλα μεγάλα», μου λέει η Λέγκω Παναγή, δήμαρχος της Χάλκης, που μας υποδέχεται στο σπίτι της, το καπετανόσπιτο του Αντώνη Διαμαντή, ανάμεσα σε υπέροχες αντίκες, γαλλικές λάμπες, σιδερένια κρεβάτια, πίνακες, περίτεχνες βιβλιοθήκες και ανθοστήλες. «Τα πιο πολλά είναι φερμένα απέξω», λέει. «Oι ιδιοκτήτες είχαν ως σπογγέμποροι συναλλαγές κυρίως με τη Γαλλία». Η εμπορική και ναυτική ακμή της Χάλκης στα τέλη του 19ου αιώνα μαζί με τη σπογγαλιεία έφεραν στο λιλιπούτειο νησάκι καινούργιο πολιτισμό, χρώμα στα σπίτια, πολυτέλεια στη διακόσμηση. Πώς σώθηκε όμως αυτό το μικρό διαμαντάκι; «Μια ευτυχής συγκυρία», λέει η δήμαρχος. «Το 1984 η τότε Γραμματεία Νέας Γενιάς κάνει τη Χάλκη Νησί Ειρήνης και Φιλίας των νέων όλου του κόσμου. Αποτέλεσμα είναι το κράτος να δείξει ενδιαφέρον και να προστατεύσει τον οικισμό, ενώ παράλληλα με ένα πιλοτικό πρόγραμμα αναπαλαιώθηκαν τα πρώτα 13 σπίτια. Ο οικισμός σταδιακά τέθηκε υπό αυστηρή προστασία και γλιτώσαμε το τσιμέντο.» Σήμερα οι εκδηλώσεις Ειρήνης και Φιλίας σταμάτησαν· γίνονται όμως εδώ και 15 χρόνια ετήσια συνέδρια εξωτερικής πολιτικής του ΕΛΙΑΜΕΠ, εκδηλώσεις που έφερε στο νησί ο Χαλκίτης σημερινός υπουργός Γιάννης Βαληνάκης.
Από τα μεγάλα παράθυρα του αρχοντικού μπαίνει λαμπερό το γαλάζιο της θάλασσας. Στα γύρω αρχοντικά εργάτες βάφουν με λουλακί χρώμα τους τοίχους και τουρίστες απολαμβάνουν το χαλκίτικο καλοκαίρι πίνοντας καφέ κάτω από τις ομπρέλες του μπαλκονιού τους. Τα περισσότερα σπίτια στη Βιγλιμιά είναι καταλύματα. «Τα πρώτα σπίτια που αναστηλώθηκαν ανέλαβε το αγγλικό πρακτορείο Laska-rina περίπου το 1989 και στη συνέχεια ακολούθησαν κι άλλα». Το Laskarina είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση για τη Χάλκη: ένα ειδικό ταξιδιωτικό πρακτορείο που έφερνε από τη δεκαετία του '80 Αγγλους τουρίστες κυρίως σε μικρά, άγνωστα μέχρι τότε, νησιά του Αιγαίου. Βοήθησε τους ιδιοκτήτες να αναστηλώσουν τα παλιά σπίτια και διαμόρφωσε την ταυτότητα του τουριστικού προϊόντος στο νησί: μικρές παραδοσιακές βίλες πάνω στην ακτή, καλαίσθητες και με αναλλοίωτη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Το 2006 το Laskarina έβαλε λουκέτο μετά 30 περίπου χρόνια δράσης στο Αιγαίο. «Οι πελάτες του συνεχίζουν με άλλα πρακτορεία», τονίζει η δήμαρχος.
Οι βίλες της Βιγλιμιάς έχουν όλες αρχαία γυναικεία ονόματα: Πολύμνια, Περσεφόνη, Πραξιθέα -το καπετανόσπιτο Ιωάννη Πιπίνου-, Ευτέρπη, Αριάδνη και άλλα. Είναι κυκλωμένες από στενά δρομάκια με μπουκαμβίλιες και γιασεμιά, έχουν βοτσαλωτές αυλές και μπαλκόνια και το σύνολο είναι ένας από τους πιο χαριτωμένους οικισμούς του Αιγαίου. Ακούγεται το σφυρί του μπετατζή στο βάθος. «Πριν από το 1984 μετρούσαμε πόσα είναι τα φτιαγμένα σπίτια ανάμεσα στα ερειπωμένα. Σήμερα μετράμε πόσα μείνανε ακόμη άφτιαχτα», αναφέρει αποχαιρετώντας με η δήμαρχος, βλέποντας αισιόδοξα το φετινό καλοκαίρι, έστω και χωρίς τη σιγουριά του Laskarina. Eνας ζεστός ήλιος σηκώθηκε πάνω από τα βουνά της Ρόδου…
ΠΕΤΡΙΝΟ ΚΑΙ ΓΑΛΑΝΟ ΧΑΛΙΚΙ
«Τη λένε Μαύρη Θάλασσα γιατί το χειμώνα με την κακοκαιρία μαυρίζει όλο το λιμάνι εδώ», μου φωνάζει ο Λιβάνιος Ροδίτης, στην ταβέρνα του, στη νότια μεριά του λιμανιού, φέρνοντάς μας ούζα, χταποδοσαλάτα και γαύρο μαρινάτο. Σε λίγο ξεκινάμε βόλτα στο νησί. Ανηφορίζουμε μέσα από τον Ημπορειό τη λεωφόρο Τάρπον Σπρινγκς (αμερικάνικο ψαροχώρι στη Φλόριντα με πολλούς Χαλκίτες σφουγγαράδες μετανάστες), περνάμε τις πικροδάφνες και τα αρμυρίκια του στρατιωτικού φυλακίου και κατηφορίζουμε στην αμμουδιά του Πόνταμου. Λίγο πιο πάνω, περνάμε μια κοιλάδα με αμυγδαλιές, αγριελιές και συκιές και σταματάμε για να δούμε το πιο ένδοξο απομεινάρι του χαλκίτικου παρελθόντος.
Είναι το εγκαταλελειμμένο Χωριό, ένα μικρό σύμπαν από πέτρινα χαλάσματα σκορπισμένα στην απότομη πλαγιά. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το λίγο πράσινο από τα κυπαρίσσια της Παναγίας του 16ου αιώνα. Το μονοπάτι στριφογυρίζει ανάμεσα στους γκρεμισμένους τοίχους: πολλοί είναι χτισμένοι με αρχαίο υλικό. Εδώ ήταν η πρωτεύουσα του νησιού για αιώνες. Oταν έπαψε η πειρατεία να είναι τρόμος, οι Χαλκίτες κατηφόρισαν στον Hμπορειό και εγκατέλειψαν τα μικρά σπιτάκια του Χωριού. «Ο τελευταίος πρέπει να έφυγε το '60», παρατήρησε νωρίτερα η δήμαρχος. Τα σπιτάκια εδώ δεν έχουν σχέση με τα αρχοντόσπιτα του Hμπορειού: κυβικές λίθινες μικρές οικοδομές με στέγη από πατελιά (ειδικό αδιάβροχο χώμα).
Στην κορφή του βράχου το κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου κόβει αληθινά την ανάσα. Κάτω απλώνεται το Καρπάθιο, το μικρό αρχιπέλαγος με τις βραχονησίδες, η Ρόδος με το βουνό της και σαν μια πέτρινη φτερούγα στολισμένη με σμαραγδί νερό η χερσόνησος της Τραχειάς. Κινστέρνες, λιθοσωροί, η μισογκρεμισμένη εκκλησία του Αγίου Νικολάου με τις ξεθωριασμένες τοιχογραφίες, το οικόσημο του Μεγάλου Μάγιστρου D' Aubusson, ξεραμένοι φλόμοι και ρίγανη είναι ό,τι απόμεινε από το πανίσχυρο κάστρο, το οποίο χτίστηκε τον 14ο - 15ο αιώνα πάνω στα λείψανα αρχαίας ακρόπολης.
Ο δρόμος ανηφορίζει μέσα σε σταχτιά πέτρινα τοπία, δίπλα σε μικρά φτενά χωραφάκια ζωγραφισμένα με αλλόκοτα σχήματα που φτιάχνουν οι αιώνιες ξερολιθιές, γεμάτα μελίσσια, πηγάδια, μεγάλες γαλαζοκέφαλες σαύρες και αναμνήσεις χαμένων αγροτικών οικισμών όπως ο Αντράμασσος και το Μαρόνι. «Εδώ στα Κοίλα έβγαιναν τα καλύτερα σύκα», μου λέει ο οδηγός μας Γιάννης Γεωργίου. Κοιτώντας προσεκτικά διακρίνουμε μέσα στις πέτρες τις κύφες, παμπάλαιες ξερολιθικές καλύβες, που θυμίζουν πολύ τα κρητικά μιτάτα.
«Εγώ έζησα σε κύφη, στην Αλιμιά», θυμάται ο Γιάννης. Ο δρόμος τερματίζει στον κατάλευκο ασβεστωμένο κόσμο του Αηγιάννη του Αλάρκα (αλάργα δηλαδή για να ξεχωρίζει από τον Αηγιάννη τον Κοντά). Είναι το πιο διάσημο ξωκλήσι του νησιού περιτριγυρισμένο από πολλά κελιά για να μένουν οι προσκυνητές. «Σφάζουμε 30 αρνιά για το πανηγύρι στις 28 Αυγούστου», μου λέει ο Δημήτρης Αναστάσης, ο επονομαζόμενος καλόγερος, ο υπεύθυνος για όλη τη νοικοκυροσύνη του μοναστηριού. «Μένω εδώ 30 χρόνια και θα μένω όσο να πεθάνω», δηλώνει καθισμένος δίπλα μας στη δροσιά ενός πελώριου κυπαρισσιού. Οι άλλοι Xαλκίτες της παρέας μου έλεγαν γελώντας ότι μιλάει με τον Aγιο. «Τον ξέρω χρόνια και μου μιλάει. Δεν θέλει να μένει σκοτεινός. Aμα σβήσει το καντήλι έρχεται και μου χτυπάει την πόρτα. Aμα το ανάψω πάλι σταματά…»
Λίγοι είναι οι δρόμοι στη Χάλκη. Για να δούμε όλο το νησί βγαίνουμε στο πέλαγος. Περνάμε τη θεόρατη σκοτεινή σπηλιά της Λούγκρας έξω από το λιμάνι, περνάμε τα Κάνια όπου ετοιμάζεται μικρή προβλήτα (για να μην περνούν πια τα φορτηγά μέσα από τον Εμπορειό), περνάμε κάβους πολλούς και πάμε για βουτιά στο εξαίσιο τιρκουάζ νερό της Αρέτας, με τους αβυσσαλέους γκρεμούς να κρέμονται πάνω μας.
Ο περίπλους της Χάλκης τελειώνει και βάζουμε πλώρη για την Αλιμιά, ένα γειτονικό καταπράσινο νησάκι, με ένα από τα ασφαλέστερα αγκυροβόλια του Αιγαίου. Ναύσταθμος των Ιταλών κάποτε, σήμερα είναι στέκι κοτεράδων. Τα ωραία πέτρινα σπιτάκια του χωριού με τον Αηγιώργη και τους φοίνικες πολιορκούνται από μια ζούγκλα σκίνα και θυμάρια. Τα νερά είναι διάφανο κρύσταλλο και ο βαθυπράσινος βυθός κατάστικτος από γιγαντιαίες αποικίες αχινών. Αράζουμε στα άσπρα βότσαλα και κόβουμε καρπούζι αργά το απόγευμα. Ακούγονται μόνο τα σημαιάκια και oι αντένες στο κοντινό ιστιοφόρο. Η Χάλκη στο βάθος τρεμουλιάζει στον ζεστό ορίζοντα. Θυμάμαι τη μαντινάδα που διάβαζα νωρίτερα:
Είναι ωραία την αυγή στης Χάλκης το μπουγάζι Σαν τραγουδάει ο μερακλής και τον φυσάει τ' αγιάζι.Και το απόγευμα ωραία είναι στο μπουγάζι. Πάμε πίσω στο νησί. Να ακούσουμε και άλλες μαντινάδες και «πεισματικά», τις πειραχτικές. Και ιστορίες για τους Χαλκίτες σφουγγαράδες. Και για την παλιά κόντρα με τους Συμιακούς. Και τον «καλαδερφίστικο» σκοπό στη λύρα. Και άλλα πολλά. Μικρός τόπος η Χάλκη βλέπεις. Αλλά με βάθος πολύ…
memo
Στη Χάλκη θα φτάσετε καθημερινά μέσω Ρόδου, από την Κάμειρο Σκάλα.
ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Κάθε Δευτέρα και Παρασκευή αναχωρεί από τον Πειραιά πλοίο της εταιρείας ΛΑΝΕ (τηλ.: 210-41.97.420, www.lanesealines.gr), το οποίο φθάνει στη Χάλκη, αφού πρώτα περάσει από αρκετά νησιά.Ο καλύτερος τρόπος, ωστόσο, να φτάσει κανείς στη Χάλκη είναι μέσω της Ρόδου (Λιμεναρχείο Ρόδου,τηλ.: 22410-22.220, Αεροδρόμιο Ρόδου, τηλ.: 22410-83.400). Από το μικρότερο λιμάνι του νησιού,τη Σκάλα Καμείρου (ΚΤΕΛ Ρόδου, τηλ.: 22410-27.706) εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια (Λιμενικός Σταθμός Χάλκης, τηλ.: 22460-45.220) με τα Express Νίκος και Νήσος Χάλκη. Το ταξίδι με τα μικρής χωρητικότητας φέρι διαρκεί περίπου μία ώρα και ένα τέταρτο.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Το μοναδικό ξενοδοχείο της Χάλκης είναι το Δημοτικό, το οποίο ανακαινίστηκε φέτος, διαθέτει και συνεδριακό κέντρο (Πληροφορίες: ΔΕΠΑΧ, τηλ.: 22460-45.333). Πολλά παλιά σπιτάκια του χωριού έχουν ανακαινιστεί υπέροχα και είναι άριστες προτάσεις διαμονής (ειδικά όσα είναι χτισμένα πάνω στο νερό!). Υπάρχουν σπιτάκια με ένα δωμάτιο (πλήρως εξοπλισμένα όμως με κουζίνα κ.λπ.) ή περισσότερα,έως μεγάλα αρχοντόσπιτα. Οι τιμές ξεκινούν από 50 την ημέρα περίπου. Τις πολύχρωμες βίλες της Χάλκης σήμερα μπορείτε να τις νοικιάσετε μέσω των τουριστικών γραφείων ή από τους ιδιοκτήτες.Πληροφορίες: Nissia Holidays (διαχειρίζεται τις περισσότερες βίλες του Laskarina), τηλ.: 22410-29.222, www.nissiaholidays.com και Zifos Travel, τηλ.: 22460-45.028.
ΦΑΓΗΤΟ
Μαύρη Θάλασσα (ή Σατανικό!!!).Η κορυφαία ταβέρνα στο λιμάνι με εκπληκτικούς ψαρομεζέδες (καβουροσαλάτα, χταποδοσαλάτα κ.λπ.), πεντανόστιμη αστακο-μακαρονάδα και αυθεντικά χαλκίτικα φαγητά όπως τα χειροποίητα μακαρόνια, η τοπική σπεσιαλιτέ που φτιάχνει η χρυσοχέρα κυρία Ασημή Ροδίτου.
Ρεμέτζο. Πολύ συμπαθητικό ταβερνάκι με νόστιμη κουζίνα και μεζέδες, χορταστικές σαλάτες και μερικά κλασικά ιταλικά πιάτα (πίτσες, μακαρόνια κ.λπ.).
Η Ομόνοια του Νουρή. Η παλαιότερη ταβέρνα του λιμανιού είναι και σήμερα κλασικό στέκι για καλό φαγητό και φρέσκο ψάρι.
Μαρία. Πολύ καλή ταβέρνα με καταπληκτικά μαγειρευτά (γεμιστά, ιμάμ κ.λπ.) και αυθεντικό χαλκίτικο κατσικάκι γεμιστό στο φούρνο.
Βαλάντης. Μικρή ταβερνούλα μετο πιο δημοφιλές πρωινό στη Χάλκη (ομελέτες τεράστιες κ.λπ.).
Δημήτρης. Φούρνος στο λιμάνι με χωριάτικες πίτες με πολύ νόστιμο φύλλο δικό του.
Θεοδοσία. Καφέ μπαρ στο λιμάνι με κορυφαία γλυκά, φτιαγμένα από τη ζαχαροπλάστρια κυρία Θεοδοσία Χατζηγιάννη (πάστες, παγωτό, πουγκί με μήλο, κ.λπ.).
Λάκης. Καφετέρια στο λιμάνι με τον καλύτερο εσπρέσο της Χάλκης!
ΚΟΛΥΜΠΙ
Στον Πόνταμο, στα Φτενάγια και στα Κάνια, οδικώς. Στην Αρέτα, στους Δυο Γιαλούς, στην Τραχειά και στις αμμουδιές της Αλιμιάς με σκάφος.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Κωδικός: 22460
Δήμος Χάλκης: 45.072
Αστυνομία: 45.213
Αγροτικό Ιατρείο: 45.206
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ
Βόλτα στο Χωριό και το Κάστρο. Τοπία και εικόνες που δεν θα ξεχάσετε ποτέ, μια αρχέγονη αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική και θέα ασύλληπτης ομορφιάς!Γύρος του νησιού με σκάφος.Για να πάτε στις ωραιότερες αμμουδιές και να δείτε επιβλητικές ακτές. Πληροφορίες: Kiristanis Cruises, τηλ.: 693116229.
Ναός Αγίου Νικολάου.Αψογο αρχιτεκτόνημα του 1861 με εκπληκτικό καμπαναριό (με άφθονο αρχαίο υλικό εντοιχισμένο) και ένα από τα ομορφότερα βοτσαλωτά του Αιγαίου στην αυλή.
Διαδρομή στο νησί.
Ομορφα παλιά ξωκλήσια (Αηγιάννης Κοντά και Αλάρκα, Αηγιώργης, κ.λπ.), κύφες, ασύμμετρες ξερολιθιές, ωραία τοπία. Από φέτος το καλοκαίρι και με το δημοτικό πουλμανάκι (υπάρχει ένα και μοναδικό ταξί αλλά είναι πανάκριβο).
Χειροποίητα μακαρόνια.
Δοκιμάστε τα με φρέσκο βούτυρο και τσιγαρισμένο κρεμμύδι. Είναι χαρακτηριστικά πιάτα του νησιού. ΠΗΓΗ:portal.kathimerini.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ les meyers
  |
Το χωριουδακι είναι το ένα και μοναδικό και πανέμορφο κατοικημένο χωριό της Χάλκης, ο Ημπορειός (ή Εμπορειός). Τα σπίτια είναι όλα σχεδόν νεοκλασικά, χτισμένα αμφιθεατρικά πάνω από το διάφανο ρόδινο νερό. Το πλοίο σαλπάρει για την Κάμειρο Σκάλα στη Ρόδο. «Η ιστορία της Χάλκης είναι παράλληλη με την ιστορία της Ρόδου», μου λέει αργότερα ο αντιδήμαρχος της Χάλκης Τάκης Χρυσοβέργης. «Πάντα ήταν επαρχία της, πάντα εκεί πλήρωνε φόρους». Κάποια αρχαία ορυχεία χαλκού (άφαντα σήμερα) ευθύνονται για το όνομα του νησιού. Αρχαία ευρήματα στον Πόνταμο, στη Μισοπέα, στα Πευκιά μαρτυρούν πολιτισμό στο νησί, για τον οποίο όμως ελάχιστα γνωρίζουμε. «Eλα Συντροφιέ, τι γίνεται;» φωνάζει ο αντιδήμαρχος ένα συγχωριανό του. Παράξενο όνομα, ε; «Η Χάλκη έχει πάμπολλα μη χριστιανικά ονόματα», παρατηρεί ο Τάκης. «Συντροφιός, Χειμωνέτος, Χαριτωμένη, Λευκωσία, Αμερική(!), ακόμη κι εμένα με λένε Κιτράκη κανονικά». Απίθανη ονοματολογία, ε;
Σιγά σιγά ανοίγουν τα ταβερνάκια και τα καφέ στο λιμάνι. Τουρίστες βγαίνουν από τα κότερα για πρωινό, ή λιάζονται στις μικρές ταράτσες των παραδοσιακών σπιτιών. Η γειτονιά της Βιγλιμιάς είναι μια γοητευτική σειρά πανέμορφα αρχοντόσπιτα χτισμένα πάνω στο νερό. «Είναι γειτονιά παλιών καπεταναίων γι' αυτό τα σπίτια είναι όλα μεγάλα», μου λέει η Λέγκω Παναγή, δήμαρχος της Χάλκης, που μας υποδέχεται στο σπίτι της, το καπετανόσπιτο του Αντώνη Διαμαντή, ανάμεσα σε υπέροχες αντίκες, γαλλικές λάμπες, σιδερένια κρεβάτια, πίνακες, περίτεχνες βιβλιοθήκες και ανθοστήλες. «Τα πιο πολλά είναι φερμένα απέξω», λέει. «Oι ιδιοκτήτες είχαν ως σπογγέμποροι συναλλαγές κυρίως με τη Γαλλία». Η εμπορική και ναυτική ακμή της Χάλκης στα τέλη του 19ου αιώνα μαζί με τη σπογγαλιεία έφεραν στο λιλιπούτειο νησάκι καινούργιο πολιτισμό, χρώμα στα σπίτια, πολυτέλεια στη διακόσμηση. Πώς σώθηκε όμως αυτό το μικρό διαμαντάκι; «Μια ευτυχής συγκυρία», λέει η δήμαρχος. «Το 1984 η τότε Γραμματεία Νέας Γενιάς κάνει τη Χάλκη Νησί Ειρήνης και Φιλίας των νέων όλου του κόσμου. Αποτέλεσμα είναι το κράτος να δείξει ενδιαφέρον και να προστατεύσει τον οικισμό, ενώ παράλληλα με ένα πιλοτικό πρόγραμμα αναπαλαιώθηκαν τα πρώτα 13 σπίτια. Ο οικισμός σταδιακά τέθηκε υπό αυστηρή προστασία και γλιτώσαμε το τσιμέντο.» Σήμερα οι εκδηλώσεις Ειρήνης και Φιλίας σταμάτησαν· γίνονται όμως εδώ και 15 χρόνια ετήσια συνέδρια εξωτερικής πολιτικής του ΕΛΙΑΜΕΠ, εκδηλώσεις που έφερε στο νησί ο Χαλκίτης σημερινός υπουργός Γιάννης Βαληνάκης.
 |
Οι βίλες της Βιγλιμιάς έχουν όλες αρχαία γυναικεία ονόματα: Πολύμνια, Περσεφόνη, Πραξιθέα -το καπετανόσπιτο Ιωάννη Πιπίνου-, Ευτέρπη, Αριάδνη και άλλα. Είναι κυκλωμένες από στενά δρομάκια με μπουκαμβίλιες και γιασεμιά, έχουν βοτσαλωτές αυλές και μπαλκόνια και το σύνολο είναι ένας από τους πιο χαριτωμένους οικισμούς του Αιγαίου. Ακούγεται το σφυρί του μπετατζή στο βάθος. «Πριν από το 1984 μετρούσαμε πόσα είναι τα φτιαγμένα σπίτια ανάμεσα στα ερειπωμένα. Σήμερα μετράμε πόσα μείνανε ακόμη άφτιαχτα», αναφέρει αποχαιρετώντας με η δήμαρχος, βλέποντας αισιόδοξα το φετινό καλοκαίρι, έστω και χωρίς τη σιγουριά του Laskarina. Eνας ζεστός ήλιος σηκώθηκε πάνω από τα βουνά της Ρόδου…
ΠΕΤΡΙΝΟ ΚΑΙ ΓΑΛΑΝΟ ΧΑΛΙΚΙ
 |
Είναι το εγκαταλελειμμένο Χωριό, ένα μικρό σύμπαν από πέτρινα χαλάσματα σκορπισμένα στην απότομη πλαγιά. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το λίγο πράσινο από τα κυπαρίσσια της Παναγίας του 16ου αιώνα. Το μονοπάτι στριφογυρίζει ανάμεσα στους γκρεμισμένους τοίχους: πολλοί είναι χτισμένοι με αρχαίο υλικό. Εδώ ήταν η πρωτεύουσα του νησιού για αιώνες. Oταν έπαψε η πειρατεία να είναι τρόμος, οι Χαλκίτες κατηφόρισαν στον Hμπορειό και εγκατέλειψαν τα μικρά σπιτάκια του Χωριού. «Ο τελευταίος πρέπει να έφυγε το '60», παρατήρησε νωρίτερα η δήμαρχος. Τα σπιτάκια εδώ δεν έχουν σχέση με τα αρχοντόσπιτα του Hμπορειού: κυβικές λίθινες μικρές οικοδομές με στέγη από πατελιά (ειδικό αδιάβροχο χώμα).
Στην κορφή του βράχου το κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου κόβει αληθινά την ανάσα. Κάτω απλώνεται το Καρπάθιο, το μικρό αρχιπέλαγος με τις βραχονησίδες, η Ρόδος με το βουνό της και σαν μια πέτρινη φτερούγα στολισμένη με σμαραγδί νερό η χερσόνησος της Τραχειάς. Κινστέρνες, λιθοσωροί, η μισογκρεμισμένη εκκλησία του Αγίου Νικολάου με τις ξεθωριασμένες τοιχογραφίες, το οικόσημο του Μεγάλου Μάγιστρου D' Aubusson, ξεραμένοι φλόμοι και ρίγανη είναι ό,τι απόμεινε από το πανίσχυρο κάστρο, το οποίο χτίστηκε τον 14ο - 15ο αιώνα πάνω στα λείψανα αρχαίας ακρόπολης.
Ο δρόμος ανηφορίζει μέσα σε σταχτιά πέτρινα τοπία, δίπλα σε μικρά φτενά χωραφάκια ζωγραφισμένα με αλλόκοτα σχήματα που φτιάχνουν οι αιώνιες ξερολιθιές, γεμάτα μελίσσια, πηγάδια, μεγάλες γαλαζοκέφαλες σαύρες και αναμνήσεις χαμένων αγροτικών οικισμών όπως ο Αντράμασσος και το Μαρόνι. «Εδώ στα Κοίλα έβγαιναν τα καλύτερα σύκα», μου λέει ο οδηγός μας Γιάννης Γεωργίου. Κοιτώντας προσεκτικά διακρίνουμε μέσα στις πέτρες τις κύφες, παμπάλαιες ξερολιθικές καλύβες, που θυμίζουν πολύ τα κρητικά μιτάτα.
«Εγώ έζησα σε κύφη, στην Αλιμιά», θυμάται ο Γιάννης. Ο δρόμος τερματίζει στον κατάλευκο ασβεστωμένο κόσμο του Αηγιάννη του Αλάρκα (αλάργα δηλαδή για να ξεχωρίζει από τον Αηγιάννη τον Κοντά). Είναι το πιο διάσημο ξωκλήσι του νησιού περιτριγυρισμένο από πολλά κελιά για να μένουν οι προσκυνητές. «Σφάζουμε 30 αρνιά για το πανηγύρι στις 28 Αυγούστου», μου λέει ο Δημήτρης Αναστάσης, ο επονομαζόμενος καλόγερος, ο υπεύθυνος για όλη τη νοικοκυροσύνη του μοναστηριού. «Μένω εδώ 30 χρόνια και θα μένω όσο να πεθάνω», δηλώνει καθισμένος δίπλα μας στη δροσιά ενός πελώριου κυπαρισσιού. Οι άλλοι Xαλκίτες της παρέας μου έλεγαν γελώντας ότι μιλάει με τον Aγιο. «Τον ξέρω χρόνια και μου μιλάει. Δεν θέλει να μένει σκοτεινός. Aμα σβήσει το καντήλι έρχεται και μου χτυπάει την πόρτα. Aμα το ανάψω πάλι σταματά…»
Λίγοι είναι οι δρόμοι στη Χάλκη. Για να δούμε όλο το νησί βγαίνουμε στο πέλαγος. Περνάμε τη θεόρατη σκοτεινή σπηλιά της Λούγκρας έξω από το λιμάνι, περνάμε τα Κάνια όπου ετοιμάζεται μικρή προβλήτα (για να μην περνούν πια τα φορτηγά μέσα από τον Εμπορειό), περνάμε κάβους πολλούς και πάμε για βουτιά στο εξαίσιο τιρκουάζ νερό της Αρέτας, με τους αβυσσαλέους γκρεμούς να κρέμονται πάνω μας.
 |
Είναι ωραία την αυγή στης Χάλκης το μπουγάζι Σαν τραγουδάει ο μερακλής και τον φυσάει τ' αγιάζι.Και το απόγευμα ωραία είναι στο μπουγάζι. Πάμε πίσω στο νησί. Να ακούσουμε και άλλες μαντινάδες και «πεισματικά», τις πειραχτικές. Και ιστορίες για τους Χαλκίτες σφουγγαράδες. Και για την παλιά κόντρα με τους Συμιακούς. Και τον «καλαδερφίστικο» σκοπό στη λύρα. Και άλλα πολλά. Μικρός τόπος η Χάλκη βλέπεις. Αλλά με βάθος πολύ…
memo
Στη Χάλκη θα φτάσετε καθημερινά μέσω Ρόδου, από την Κάμειρο Σκάλα.
ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Κάθε Δευτέρα και Παρασκευή αναχωρεί από τον Πειραιά πλοίο της εταιρείας ΛΑΝΕ (τηλ.: 210-41.97.420, www.lanesealines.gr), το οποίο φθάνει στη Χάλκη, αφού πρώτα περάσει από αρκετά νησιά.Ο καλύτερος τρόπος, ωστόσο, να φτάσει κανείς στη Χάλκη είναι μέσω της Ρόδου (Λιμεναρχείο Ρόδου,τηλ.: 22410-22.220, Αεροδρόμιο Ρόδου, τηλ.: 22410-83.400). Από το μικρότερο λιμάνι του νησιού,τη Σκάλα Καμείρου (ΚΤΕΛ Ρόδου, τηλ.: 22410-27.706) εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια (Λιμενικός Σταθμός Χάλκης, τηλ.: 22460-45.220) με τα Express Νίκος και Νήσος Χάλκη. Το ταξίδι με τα μικρής χωρητικότητας φέρι διαρκεί περίπου μία ώρα και ένα τέταρτο.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Το μοναδικό ξενοδοχείο της Χάλκης είναι το Δημοτικό, το οποίο ανακαινίστηκε φέτος, διαθέτει και συνεδριακό κέντρο (Πληροφορίες: ΔΕΠΑΧ, τηλ.: 22460-45.333). Πολλά παλιά σπιτάκια του χωριού έχουν ανακαινιστεί υπέροχα και είναι άριστες προτάσεις διαμονής (ειδικά όσα είναι χτισμένα πάνω στο νερό!). Υπάρχουν σπιτάκια με ένα δωμάτιο (πλήρως εξοπλισμένα όμως με κουζίνα κ.λπ.) ή περισσότερα,έως μεγάλα αρχοντόσπιτα. Οι τιμές ξεκινούν από 50 την ημέρα περίπου. Τις πολύχρωμες βίλες της Χάλκης σήμερα μπορείτε να τις νοικιάσετε μέσω των τουριστικών γραφείων ή από τους ιδιοκτήτες.Πληροφορίες: Nissia Holidays (διαχειρίζεται τις περισσότερες βίλες του Laskarina), τηλ.: 22410-29.222, www.nissiaholidays.com και Zifos Travel, τηλ.: 22460-45.028.
ΦΑΓΗΤΟ
Μαύρη Θάλασσα (ή Σατανικό!!!).Η κορυφαία ταβέρνα στο λιμάνι με εκπληκτικούς ψαρομεζέδες (καβουροσαλάτα, χταποδοσαλάτα κ.λπ.), πεντανόστιμη αστακο-μακαρονάδα και αυθεντικά χαλκίτικα φαγητά όπως τα χειροποίητα μακαρόνια, η τοπική σπεσιαλιτέ που φτιάχνει η χρυσοχέρα κυρία Ασημή Ροδίτου.
Ρεμέτζο. Πολύ συμπαθητικό ταβερνάκι με νόστιμη κουζίνα και μεζέδες, χορταστικές σαλάτες και μερικά κλασικά ιταλικά πιάτα (πίτσες, μακαρόνια κ.λπ.).
Η Ομόνοια του Νουρή. Η παλαιότερη ταβέρνα του λιμανιού είναι και σήμερα κλασικό στέκι για καλό φαγητό και φρέσκο ψάρι.
Μαρία. Πολύ καλή ταβέρνα με καταπληκτικά μαγειρευτά (γεμιστά, ιμάμ κ.λπ.) και αυθεντικό χαλκίτικο κατσικάκι γεμιστό στο φούρνο.
Βαλάντης. Μικρή ταβερνούλα μετο πιο δημοφιλές πρωινό στη Χάλκη (ομελέτες τεράστιες κ.λπ.).
Δημήτρης. Φούρνος στο λιμάνι με χωριάτικες πίτες με πολύ νόστιμο φύλλο δικό του.
Θεοδοσία. Καφέ μπαρ στο λιμάνι με κορυφαία γλυκά, φτιαγμένα από τη ζαχαροπλάστρια κυρία Θεοδοσία Χατζηγιάννη (πάστες, παγωτό, πουγκί με μήλο, κ.λπ.).
Λάκης. Καφετέρια στο λιμάνι με τον καλύτερο εσπρέσο της Χάλκης!
ΚΟΛΥΜΠΙ
Στον Πόνταμο, στα Φτενάγια και στα Κάνια, οδικώς. Στην Αρέτα, στους Δυο Γιαλούς, στην Τραχειά και στις αμμουδιές της Αλιμιάς με σκάφος.
ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ
Κωδικός: 22460
Δήμος Χάλκης: 45.072
Αστυνομία: 45.213
Αγροτικό Ιατρείο: 45.206
ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ
Βόλτα στο Χωριό και το Κάστρο. Τοπία και εικόνες που δεν θα ξεχάσετε ποτέ, μια αρχέγονη αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική και θέα ασύλληπτης ομορφιάς!Γύρος του νησιού με σκάφος.Για να πάτε στις ωραιότερες αμμουδιές και να δείτε επιβλητικές ακτές. Πληροφορίες: Kiristanis Cruises, τηλ.: 693116229.
Ναός Αγίου Νικολάου.Αψογο αρχιτεκτόνημα του 1861 με εκπληκτικό καμπαναριό (με άφθονο αρχαίο υλικό εντοιχισμένο) και ένα από τα ομορφότερα βοτσαλωτά του Αιγαίου στην αυλή.
Διαδρομή στο νησί.
Ομορφα παλιά ξωκλήσια (Αηγιάννης Κοντά και Αλάρκα, Αηγιώργης, κ.λπ.), κύφες, ασύμμετρες ξερολιθιές, ωραία τοπία. Από φέτος το καλοκαίρι και με το δημοτικό πουλμανάκι (υπάρχει ένα και μοναδικό ταξί αλλά είναι πανάκριβο).
Χειροποίητα μακαρόνια.
Δοκιμάστε τα με φρέσκο βούτυρο και τσιγαρισμένο κρεμμύδι. Είναι χαρακτηριστικά πιάτα του νησιού. ΠΗΓΗ:portal.kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου