ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ΜΑΡΚΟΣ 1788-1823

 ”…Μεγάλος θρήνος έγινε μέσα στο Μεσολόγγι. Το Μάρκο παν’ στην εκκλησιά, το Μάρκο παν’ στον τάφο. Εξήντα παπάδες παν’ μπροστά και δέκα δεσποτάδες. Κι από κοντά Σουλιώτισσες πάνε μοιρολογώντας. Σηκώσου απάνω, Μάρκο μου, και μη βαριά κοιμάσαι. Πώς να σηκωθώ, μωρέ παιδιά, και πως να αναβλέψω; Έχω μολύβι στην καρδιά, και βόλια στο κορμί μου. Κι ανάμεσα στο στήθος μου είμαι μαχαιρωμένος…”
Μάρκος Μπότσαρης  ήταν Αρβανίτης ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821,από τους λίγους αγωνιστές της Ελευθερίας που προτιμούσαν το κοινό συμφέρον από το προσωπικό όφελος. Μια φυσιογνωμία υψηλού ήθους. .Για την ανδρεία που έδειξε στις μάχες κατά του Χουρσίτ Πασά και στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου κατά την πρώτη πολιορκία, η προσωρινή κυβέρνηση του έστειλε δίπλωμα Στρατηγού.
Η τιμητική αυτή διάκριση προκάλεσε τη ζήλια των άλλων οπλαρχηγών και ακούστηκαν παράπονα εναντίον του. Τότε ο Μάρκος, πήρε το δίπλωμα, το ‘σκισε σε μικρά κομμάτια μπροστά τους και, σκορπίζοντάς τα στον αέρα , είπε σ’ εκείνους που παραπονιόνταν:
“…Αύριο θα ξαναγίνει πόλεμος. Κι όποιος σταθεί άξιος , παίρνει το δίπλωμά του από τους Τούρκους…”

Μάρκος Μπότσαρης 

 Γεννήθηκε στο Σούλι και ήταν ο δεύτερος γιος του Κίτσου Μπότσαρη, μιας από τις επιφανέστερες μορφές του Αγώνα. Ύστερα από την πτώση του Σουλίου, πήγε στην Κέρκυρα μαζί με άλλους Σουλιώτες όπου κατατάχτηκε ως υπαξιωματικός στο ηπειρωτικό σώμα που συγκρότησαν οι Γάλλοι. Το 1814 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρίας.
Αρχικά ο Μάρκος Μπότσαρης, μαζί με τον θείο του Νότη, αγωνιζόταν στο πλευρό των σουλτανικών δυνάμεων εναντίον του τυράννου της Ηπείρου, του Αλή Πασά, επειδή είχαν πάρει την υπόσχεση ότι θα ξαναγυρνούσαν στην πατρίδα τους. Βλέποντας ότι οι Τούρκοι αθετούσαν την υπόσχεση τους, όταν ο Αλή Πασάς πολιορκήθηκε από τα σουλτανικά στρατεύματα στα τέλη του 1820, ο Μπότσαρης ήρθε σε συνεννόηση μαζί του και ζήτησε τον επαναπατρισμό των Σουλιωτών, με αντάλλαγμα να βοηθήσουν τον Αλή στον αγώνα εναντίον των στρατευμάτων του Σουλτάνου, πράγμα που έγινε.
Πρώτη του επιτυχία ήταν η νίκη στους Καμψάδες και στα Πέντε Πηγάδια και η κατάληψη των φρουρίων της Ρηγιάσας και της Ρινιάσσας. Ακολούθησαν οι νικηφόρες μάχες στο Κομπότι της Άρτας (3 Ιουλίου 1821) και στην Πλάκα, που του έδωσαν τον τίτλο του αρχιστράτηγου της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Μάλιστα το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντιζηλία των άλλων οπλαρχηγών κάτι το οποίο εξόργισε τον Μπότσαρη, ο οποίος μπροστά τους έσκισε το χαρτί του διορισμού του λέγοντας:
 ”Όποιος είναι άξιος παίρνει το δίπλωμα αύριο μπροστά στον Εχθρό”. Αυτή η μεγαλοπρεπής πράξη του αποδεικνύει την ανιδιοτέλειά του και την αγάπη του για την πατρίδα.
 Επίσης έλαβε μέρος στη μάχη του Πέτα που κατέληξε σε καταστροφή, ενώ βρέθηκε μεταξύ των υπερασπιστών του Μεσολογγίου στην πρώτη του πολιορκία στα τέλη του 1822, όπου παρασύροντας τους Τούρκους σε πλαστές συνομιλίες έδωσε χρόνο στους πολιορκημένους να ενισχύσουν τις οχυρώσεις. Το καλοκαίρι του 1823 προσπάθησε να ανακόψει το δρόμο στα τουρκαλβανικά στρατεύματα που επέδραμαν προς την δυτική Ρούμελη.
Σαν σήμερα τη νύχτα της 21ης Αυγούστου το 1823 , επικεφαλής 350 Σουλιωτών, επιτέθηκε κατά των 4.000 Αλβανών του Μουσταή Πασά της Σκόδρας, που είχαν στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου. Παρά τον αρχικά ελαφρύ τραυματισμό, συνέχισε να πολεμάει και κατάφερε να νικήσει τον Μουσταή. Aν και τραυματισμένος, προσπάθησε να ανεβεί στο μαντρότοιχο αλλά όμως μια τουρκική σφαίρα τον βρήκε στο μέτωπο και έπεσε νεκρός.
Κηδεύτηκε στο Μεσολόγγι και ο θάνατος του θρηνήθηκε ως εθνική απώλεια.Τότε οι Σουλιώτες, αν και νίκησαν, διέκοψαν τον αγώνα, παρέλαβαν τα λάφυρα και τον αρχηγό τους και πήγαν στο Μεσολόγγι όπου τον ενταφίασαν.
Μάρκος Μπότσαρης έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται εθνικός ήρωας. Πολλοί Φιλέλληνες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη, ενώ πολλοί ποιητές έγραψαν ποιήματα γι’ αυτόν.
Ο Fitz-Greene Halleck, Αμερικάνος ποιητής, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο “MARCO BOZZARIS”, ενώ ο Ελβετός ποιητής Juste Olivier έγραψε επίσης ένα ποίημα-έπαινο προς τιμήν του, το 1825. Επίσης ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ο Διονύσιος Σολωμός, αφιέρωσε μία από τις ωδές του στο Μάρκο Μπότσαρη.
Ο γιος του, Δημήτριος Μπότσαρης, ο οποίος γεννήθηκε το 1814, έγινε στρατιωτικός και διατέλεσε υπουργός Στρατιωτικών το 1859 και 1866-1877, ενώ οργάνωσε το Μετοχικό Ταμείο Στρατού.Πέθανε στις 17 Αυγούστου 1871 στην Αθήνα.
Η κόρη του Μπότσαρη, Κατερίνα “Ρόζα” Μπότσαρη, ήταν στην υπηρεσία της Βασίλισσας της Ελλάδος Αμαλίας.
Η προτομή του κοσμεί την κεντρική πλατεία Καρπενησίου και το μνημείο του το Κεφαλόβρυσο.  ΠΗΓΗ:www.elliniko-fenomeno.gr