H«θεραπεία-σοκ» βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή, αλλά ο «ασθενής» χειροτερεύει.
του ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ
Είναι εξόφθαλμο ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε ανατροφοδοτούμενη ύφεση. Το γεγονός αυτό εκ των πραγμάτων αυξάνει τις πιθανότητες λήψης πρόσθετων μέτρων, γεγονός που φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο μιας τυφλής και χαοτικής κοινωνικής έκρηξης. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος, η κυβέρνηση πρέπει να πάψει να ασκεί πολιτική με το γνωστό χρεοκοπημένο τρόπο.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου, όμως, παραμένει εγκλωβισμένη στην πεπατημένη, στο ίδιο αγκυλωμένο πλαίσιο. Γι’ αυτό εμφανίζεται ανίκανη να θέσει υπό έλεγχο τη δημοσιονομική κρίση και να οικοδομήσει ένα νέο υγειές μοντέλο. Τα «αιματηρά» μέτρα του ΔΝΤ και της Ευρωζώνης δεν είναι καθαρτήριο. Η κοινωνία θα περάσει έτσι κι αλλιώς πολύ δύσκολα, αλλά στην πολιτική οικονομία δεν ισχύει η εξίσωση αυτομαστίγωση=λύτρωση.
Το πραγματικό δίλημμα είναι παραγωγικά ή αντιπαραγωγικά μέτρα κι όχι σκληρότερα ή ηπιότερα.
Το ΔΝΤ και η Ευρωζώνη έθεσε την ελληνική κοινωνία σε προκρούστια κλίνη. Από τη στιγμή που η κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο αναδιαπραγμάτευσης του δημοσίου χρέους, η αποδοχή των μέτρων ήταν αναγκαία για να κρατήσει η Ελλάδα το κεφάλι έξω από το νερό κι όχι γιατί συνιστούν πράγματι αποτελεσματική θεραπεία. Αντί παραλλήλως να εφαρμόσει το δικό της συμπληρωματικό πρόγραμμα, η κυβέρνηση Παπανδρέου ουσιαστικά έχει αφεθεί στον αυτόματο πιλότο του ΔΝΤ και της Ευρωζώνης. Στην πραγματικότητα, ακολουθεί τον εύκολο δρόμο. Οι γραμμικές παρεμβάσεις και τα παραδοσιακά πολιτικά εργαλεία, όμως, δεν εξασφαλίζουν διέξοδο από την κρίση. Η Ελλάδα έχει περιέλθει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Για να υπάρξει διέξοδος χρειάζονται νέα πολιτικά εργαλεία, νέες ευφάνταστες προσεγγίσεις κι αποτελεσματικές πρακτικές. Ο δύσκολος, αλλά ζωτικά αναγκαίος δρόμος είναι η ταχύρυθμη προώθηση στοχευμένων μεταρρυθμίσεων με διπλό σκοπό: Πρώτον, για να αξιοποιηθούν τα τεράστια περιθώρια αύξησης των δημοσίων εσόδων και μείωσης των δημοσίων δαπανών. Δεύτερον, για να αξιοποιηθούν οι τεράστιες λιμνάζουσες αναπτυξιακές δυνατότητες. Έξυπνες και ρεαλιστικές προτάσεις έχουν κατατεθεί, αλλά παραμένουν στα συρτάρια.
Η κρίση διευκολύνει την εφαρμογή τους. Λειτουργεί σαν καταλύτης, αλλάζοντας συμπεριφορές και νοοτροπίες στο επίπεδο της κοινωνίας. Καθιστά εφικτό ό,τι μέχρι πρότινος ήταν σχεδόν ανέφικτο. Ας αναφέρουμε ορισμένα παραδείγματα: Σωστά η κυβέρνηση επέβαλε αντικειμενικά τεκμήρια διαβίωσης, αν και είναι πολύ χαμηλά. Γιατί δεν επέβαλε και αντικειμενικά κριτήρια ελάχιστης φορολόγησης; Γιατί δεν ελήφθη κανένα μέτρο για να καταστεί αποτελεσματικός ο προβληματικός φορολογικός μηχανισμός; Γιατί δεν θεσμοθετήθηκε αυτόνομος έλεγχος των εφοριακών, ώστε να συρρικνωθεί η διαφθορά; Γιατί δεν έχουν δρομολογηθεί προγράμματα για την αξιοποίηση της μεγάλης δημόσιας περιουσίας και ειδικότερα των ακριβοπληρωμένων Ολυμπιακών Ακινήτων που ρημάζουν; Ειδικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων έπρεπε ήδη να σκανάρουν υπουργεία και εποπτευόμενους οργανισμούς για να εισηγηθούν αλλαγές στις δομές και στις λειτουργίες. Μια αναθεώρηση από μηδενική βάση της Δημόσιας Διοίκησης θα αύξανε κάθετα την παραγωγικότητα και ταυτοχρόνως θα εξοικονομούσε τεράστιους πόρους και ανθρώπινο δυναμικό. Ο ισχυρισμός ότι αυτά είναι μη ρεαλιστικά υποκρύπτει ιδιοτέλεια ή ανοησία. Το νοικοκύρεμα θα στείλει ένα έμπρακτο μήνυμα ότι η κυβέρνηση δεν μαζεύει απλώς χρήματα, αλλά ότι πραγματικά θεμελιώνει ένα νέο υγιές και παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης. Το μόνο που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση είναι η κατάργηση περιττών δημοσίων οργανισμών, αλλά κι αυτή παραμένει ακόμα εξαγγελία.
Τέλος, για να αξιοποιηθούν οι λιμνάζουσες αναπτυξιακές δυνατότητες, χρειάζονται κίνητρα και κυρίως εξάλειψη των αντικινήτρων για επενδύσεις, που θα αξιοποιήσουν τα ουκ ολίγα λιμνάζοντα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Αυτό που σήμερα είναι αδύνατον, λόγω πολιτικής αβελτηρίας, γραφειοκρατικών και νομικών εμποδίων, πρέπει να γίνει δυνατόν. Ό,τι υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον πρέπει να δρομολογηθεί ακόμα κι αν χρειαστεί να εφαρμοστούν έκτακτες διαδικασίες. Δεν έπρεπε, π.χ., ήδη να έχει θεσμοθετηθεί η κατά προτεραιότητα δικαστική διεκπεραίωση των υποθέσεων, που αφορούν φορολογικά, διαφθορά, αλλά και την υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων; Αναμφίβολα, αμαρτίες και παραλείψεις δεκαετιών δεν μπορούσαν να διορθωθούν σε οχτώ μήνες. Θα μπορούσαν, όμως, να έχουν αξιοποιηθεί έξυπνες και ρεαλιστικές προτάσεις για δρομολόγηση λύσεων. Δυστυχώς, η κυβέρνηση δεν κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Ακόμα κι αν δεχτούμε πως διαθέτει πολιτική βούληση, είναι προφανής η αδυναμία κινητοποίησης της Δημόσιας Διοίκησης.
Μ’ αυτή την έννοια, το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρωτίστως πολιτικό και δευτερευόντως οικονομικό. ΠΗΓΗ:ellinikoforum.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου