Τα δύο Μ της οικογένειας Παπανδρέου / από το “βρώμικο ’89″ μέχρι σήμερα

Της Βασιλικής Σιούτη, από το ΜΟΝΟ #1

Τα δύο χρόνια που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, υπήρξε πρωθυπουργός της χώρας, απέδειξε ότι παραμένει σταθερός σε κάποιες αξίες και φιλίες του ιδίου και της οικογένειας του. Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργικής του θητείας, επανεμφα- νίστηκαν στο πολιτικό σκηνικό δύο ξεχασμένα από τη δεκαετία του ’80 πρόσωπα, που τα ονόματα τους είχαν εμπλακεί σε δύο μεγάλα σκάνδαλα: στην περιβόητη «αγορά του αιώνα» το 1985 και στο «σκάνδαλο του καλαμποκιού» το «βρώμικο» ’89. Πρόκειται για τους Νίκο Μουρκογιάννη και Θεόδωρο (για τους φίλους του και τους κοσμικούς κύκλους, Ντόρη) Μαργέλλο. Ο πρώτος είχε εμπλακεί ως μεσάζοντας στην αγορά των αμερικανικών F16 και ο άλλος στο σκάνδαλο της ελληνοποίησης του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, προκειμένου να εισπράττονται από επιτήδειους ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.

Σήμερα ο πρώην ελληνοαμερικανός διευθυντής της General Dynamics (η οποία προμήθευσε τη χώρα με τα F16 της αγοράς του αιώνα), Νίκος Μουρκογιάννης, έχει τοποθετηθεί από την κυβέρνηση Παπανδρέου ως πρόεδρος της Λυρικής Σκηνής, ενώ παράλληλα ασκεί μερικές ακόμα πολύ ενδιαφέρουσες επιχειρηματικές δραστηριότητες με πλούσιο παρασκήνιο.

Ο Θεόδωρος Μαργέλλος, που εξακολουθεί να είναι στενός φίλος της οικογένειας, (δεν είναι λίγοι όσοι τον έχουν δει να συντρώγει με τον αδερφό του Γ. Παπανδρέου, αλλά και με τον ίδιο, όπως έχει γραφτεί και στον Τύπο) έχει δημιουργήσει εδώ και δύο χρόνια μία εταιρεία διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων στην Ελβετία, στην οποία, μεταξύ άλλων, συμμετέχει και στενός συνεργάτης του Αντρίκου Παπανδρέου.

Θεόδωρος Μαργέλλος

Τότε

Θ. Μαργέλλος: Το όνομά του ξανακούστηκε όταν ο Γ. Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός και διάφοροι τον είδαν να συντρώγει με τον αδερφό του στο Ψυχικό.

Ο Θ. Μαργέλλος είναι από τους επιχειρηματίες που ανήκαν στα περίφημα «νέα τζάκια» του Γ. Παπανδρέου. Μια ομάδα νέων -τότε- επιχειρηματιών, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ‘80, ως προσπάθεια του Γ. Παπανδρέου να δημιουργήσει ένα φορέα νέων επιχειρηματιών. Στην ομάδα αυτή, που το 1987 συναντιόταν στο κτήριο της «Ιντεραμέρικαν», το οποίο ανήκε στον Δ. Κοντομηνά -συμμετείχαν επίσης οι επιχειρηματίες Θ.Λαβίδας, που διατηρεί επίσης και σήμερα πολύ στενές σχέσεις με τους Παπανδρέου, ο Χ. Κυριαζής, επικεφαλής της PriceWaterhouse Hellas, με την οποία συνεργάστηκε στενά η κυβέρνηση Παπανδρέου, καθώς και οι Δ. Καλλιτσάντσης, Βαρβάρα Βερνίκου, Ο. Κυριακόπουλος, Κ.Μπουτάρης, Π. Κανελλόπουλος, Δ. Δασκαλόπουλος κ.ά.

Το 1989 το όνομα του Θ. Μαργέλλου ενεπλάκη στο σκάνδαλο της ελληνοποίησης του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, το οποίο κάποιοι «βάφτιζαν» ελληνικό για να παίρνουν τις επιδοτήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών από την τότε ΕΟΚ. Η υπόθεση είχε αποκαλυφθεί από την Κομισιόν, η οποία παρέπεμψε τότε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ζητώντας επιστροφές ύψους 400 εκατομμυρίων δραχμών. Τον Σεπτέμβριο του 1991 βρέθηκε να δικάζεται για την υπόθεση αυτή, επικαλέστηκε όμως ασθένεια, ζητώντας αναβολή. Αναφέρει σχετικά η Ελευθεροτυπία στις 9/10/1990 για το θέμα: «Αναβλήθηκε για τις 28 Ιανουαρίου ’91, από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, η δίκη για την υπόθεση του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, λόγω ασθενείας του κατηγορούμενου Θ.Μαργέλου, πρώην εκπροσώπου της εταιρίας «Γκρανομάρ» (με έδρα τη Γενεύη) που μεσολάβησε για την πώληση του καλαμποκιού».

Είναι γνωστό ότι όταν η Βουλή ασχολήθηκε με το σκάνδαλο του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, παρέπεμψε στο Ειδικό Δικαστήριο το πρώην στέλεχος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ Νίκο Αθανασόπουλο, ο οποίος ήταν και ο μοναδικός που καταδικάσθηκε το 1990 «σε φυλάκιση τριών ετών και έξι μηνών για ηθική αυτουργία σε έκδοση ψευδών βεβαιώσεων, χρήση πλαστού εγγράφου και απλή συνέργεια σε νόθευση βιβλίων απόπλου-κατάπλου λιμεναρχείου Καβάλας» (το 1994, ωστόσο, όταν το ΠΑΣΟΚ ξαναήρθε στην εξουσία, η Βουλή αποφάσισε την άρση των εννόμων συνεπειών της καταδίκης του Νίκου Αθανασόπουλου για την υπόθεση του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού).

ΌΌσο για τον Θ. Μαργέλλο απαλλάχθηκε τελικά για την υπόθεση του καλαμποκιού με βούλευμα. Την ίδια περίοδο (του «βρώμικου ’89») η εφημερίδα Απογευματινή τον ενέπλεκε και με τον Κοσκωτά, υποστηρίζοντας ότι στις 10.9.1986 ο Θ. Μαργέλλος είχε στείλει επιστολή στον τότε υφυπουργό Ν.Γενιάς Γ.Παπανδρέου και του ζητούσε προσωπική κάλυψη γιατί ήταν άνθρωπος της ομάδας του και διότι τα λεφτά των επενδύσεων που θα έκανε θα τα έφερνε μέσω της Τράπεζας του Κοσκωτά, όπως του είχε ζητήσει ο ίδιος. Την ύπαρξη της επιστολής αυτής όμως, είχε διαψεύσει τόσο ο Γ.Παπανδρέου, όσο και ο ίδιος. Από τότε και μέχρι το 2007 το όνομά του είχε ξεχαστεί. Ο ίδιος φέρονταν να ζει κυρίως στην Ελβετία, αν και η παρουσία του στους ελληνικούς κοσμικούς κύκλους ήταν αισθητή. Κάποια στιγμή μάλι- στα δημιούργησε στην Αθήνα και ένα εστιατόριο, το «48» στην οδό Αρματολών και Κλεφτών, πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού, και λέγεται ότι υπήρξε και χρηματοδότης γνωστής Free Press εφημερίδας.

Σήμερα

Το όνομά του ξανακούστηκε όταν ο Γ. Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός και διάφοροι τον είδαν να συντρώγει με τον αδερφό του στο Ψυχικό. Ο Θ. Μαργέλλος πριν από δύο χρόνια (2009) ίδρυσε το επενδυτικό fund IJ Partners, που διαχειρίζεται ιδιωτικά κεφάλαια μαζί με τον πρώην πρόεδρο της Κόστα Ρίκα, Χοσέ Μαρία Φιγκουέρες, ο οποίος συμμετέχει και στη συμβουλευτική επιτροπή της ΜΚΟ του Αντρίκου Παπανδρέου, «i4cense». Το όνομα του πρώην προέδρου της Κόστα Ρίκα, έχει επίσης εμπλακεί σε σκάνδαλο στη χώρα του (υπόθεση δωροδοκίας από την Αλκατέλ), εξαιτίας του οποίου αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το αξίωμά του, όταν κατηγορήθηκε για αυτό. Μέχρι πρότινος μάλιστα, ζούσε, στην Ευρώπη, απ’ όπου επέστρεψε στην Κόστα Ρίκα, μόλις τον περασμένο μήνα. (Ο βουλευτής Π. Καμμένος άφηνε σαφή υπονοούμενα την προηγούμενη εβδομάδα, συσχετίζοντας τον με το ταξίδι του Γ. Παπανδρέου ως προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στην Κόστα Ρίκα, η οποία επελέγη για τις εργασίες του Συμβούλιου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς). Την IJ Partners, μεταξύ άλλων, στελεχώνουν η Μιράντα Ξαφά, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ, ο Χάρης Μάκκας, πρώην στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς και της Bank of America και ο Δημήτρης Τσουπίδης, γιος του πρώην προέδρου του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, Παναγιώτη Τσουπίδη, που εργαζόταν στην JP Morgan.

Πριν από λίγους μήνες ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Πάνος Καμμένος κατηγόρησε τον ίδιο και την IJ Partners ότι στοιχημάτισαν στην πτώχευση της Ελλάδας αγοράζοντας CDS από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, έχοντας την πληροφόρηση (προφανώς λόγω της σχέσης με τον πρωθυπουργό και τα αδέρφια του) ότι η Ελλάδα θα προσφύγει στο ΔΝΤ και η τιμή των CDS θα ανέβει. Είναι αλήθεια ότι όσοι είχαν εγκαίρως την πληροφορία αυτή θα μπορούσαν να είχαν πλουτίσει, αξιοποιώντας την. Ο Θ. Μαργέλλος όμως, το αρνείται, υποστηρίζοντας ότι ο ίδιος έχει ζητήσει να απαγορευτούν τα CDS που εκδίδονται μόνο για κερδοσκοπικό σκοπό (τα λεγόμενα «γυμνά» CDS). Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν κρύβει την ανησυχία του, πάντως, για την εμπλοκή του ονόματός του αλλά και των αδερφών του στην υπόθεση αυτή. Το εξομολογήθηκε και στις πρόσφατες συνεδριάσεις του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, εκπλήσσοντας τους πάντες, καθώς δεν υπήρξε κάποια σχετική συζήτηση με το θέμα. Και φυσικά το χαρακτήρισε ως «πόλεμο των συμφερόντων» εναντίον του.
Πριν από λίγο καιρό αίσθηση έκανε κι ένα σχόλιο στην εφημερίδα Το ΒΗΜΑ, το οποίο από πολλούς δεν θεωρείται άσχετο με τον φίλο του Γ.Παπανδρέου: «Είναι φυσικά μια φάρσα – αυτό συμβαίνει όταν με σάπια καλαμπόκια μαγειρεύεις σε ιδιωτικά αεροπλάνα και χάνεις την επαφή με την πραγματικότητα. Τέλος πάντων…». Η συνέχεια ενδεχομένως να δοθεί από τη δικαιοσύνη, στην οποία έχουν καταφύγει όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές.

Νίκος Μουρκογιάννης

Τότε

Ο Ν. Μουρκογιάννης το 1991 βρέθηκε ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης για «ηθική αυτουργία σε απιστία» σχετικά με το σκάνδαλο της αγοράς του αιώνα, για το οποίο όμως δεν τιμωρήθηκε ποτέ κανείς. Σήμερα Ο Νίκος Μουρκογιάννης επέστρεψε στην Ελλάδα, με την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου πριν από δύο χρόνια για να αναλάβει πρόεδρος της Λυρικής Σκηνής, με απόφαση του Παύλου Γερουλάνου.

Οι παλαιοί συμφοιτητές του από τη Νομική Σχολή Αθηνών, στην οποία φοίτησε στα χρόνια της χούντας, τον θυμούνται ως αντικομμουνιστή, πράγμα για το οποίο και ο ίδιος επαίρεται, προτιμώντας όμως για τον εαυτό του τον χαρακτηρισμό «αντισοβιετικός» που θεωρεί ακριβέστερο. ΌΌπως έχει δηλώσει, ο εξυπνότερος άνθρωπος που έχει γνωρίσει είναι ο Ρόναλντ Ρέιγκαν και δηλώνει περήφανος που έχει συμβάλλει στον «πόλεμο» των ΗΠΑ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. «Είχα από μικρός πειστεί ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανθρωπότητα ήταν η Σοβιετική ΈΈνωση. Υπήρξα μαχητής του Ψυχρού Πολέμου» έχει πει σε συνέντευξή του στην Καθημερινή. Έχει εργαστεί για πολλά χρόνια στην Αμερική, μεταξύ άλλων και ως διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας εξοπλισμών, General Dynamics, η οποία προμήθευσε την Ελλάδα με αεροσκάφη F16 το 1985. Για την προμήθεια των αμερικανικών F16 (μέρος της «αγοράς του αιώνα») στην Ελλάδα με τη μεσολάβησή του, δήλωνε (στην ίδια εφημερίδα): «νιώθω ότι έβαλα ένα λιθαράκι στην ενίσχυση της εθνικής άμυνας και στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης».

Δεν έχουν όλοι όμως την ίδια γνώμη για την αγορά αυτή, η οποία στοίχισε πανάκριβα στην Ελλάδα φουσκώνοντας από τότε το χρέος της και έφτασε να διερευνάται από τη δικαιοσύνη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ μέχρι τότε οι αγορές εξοπλιστικών με τις ΗΠΑ γινόταν state to state, αυτή ήταν η πρώτη φορά που έγιναν state to company. Δηλαδή, αντί η ελληνική κυβέρνηση να προμηθευτεί τα F16 από την αμερικανική κυβέρνηση, όπως συνήθιζε και της στοίχιζαν φθηνότερα, τα προμηθεύτηκε απευθείας από την General Dynamics με τη διαμεσολάβηση του Νίκου Μουρκογιάννη που ήταν διευθυντικό στέλεχος της. Η δικαιολογία για να στηριχθεί η απόφαση αυτή στην Ελλάδα, σύμφωνα με άνθρωπο κλειδί –στέλεχος του υπουργείου Εθνικής Άμυνας τότε- ήταν ότι «η εταιρεία θα μας έδινε καλύτερη τεχνική υποστήριξη από ότι η Αμερικανική Αεροπορία, σε περίπτωση εμπάργκο των ΗΠΑ προς την Ελλάδα». Και συμπληρώνει: «Λες και υπήρχε περίπτωση εάν οι ΗΠΑ έκαναν εμπάργκο στην Ελλάδα, μία αμερικανική εταιρεία εξοπλιστικών να το σπάσει». Οι τιμές state to company, όμως, ήταν ακριβότερες από τις τιμές state to state. Για τις state to state αγορές «υπήρχε ελληνοαμερικανική συμφωνία η οποία καθόριζε ότι κάθε στρατιωτικός εξοπλισμός που πήγαινε στην Ελλάδα θα αγοραζόταν στην ίδια τιμή που ίσχυε και για τον αμερικανικό στρατό», λέει το πρώην στέλεχος του ΥΕΘΑ και επισημαίνει ότι «όλα τα υπόλοιπα F16 αγοράστηκαν με την μέθοδο αυτή» (state to state). Ο ίδιος άνθρωπος εξηγεί ότι από την «αγορά του αιώνα» καθιερώθηκαν τα λεγόμενα «αντισταθμιστικά οφέλη» ως ένα ακόμα επιχείρημα για την αποφυγή διακρατικής συμφωνίας και υπογραφή συμβάσεων απευθείας με τις εταιρείες. «Ελάχιστο ποσοστό όμως πραγματοποιήθηκε και ουδείς ενδιαφέρθηκε να απαιτήσει την ικανοποίησή τους.

Η αγορά του αιώνα υπήρξε η απαρχή της μεγάλης απάτης των αντισταθμιστικών που ζημίωσε αφάνταστα τη χώρα, και δημιούργησε μία νέα γενιά νεόπλουτων (σ.σ με τα «αντισταθμιστικά οφέλη» κάθε συμφωνίας συνήθως δικαιολογείται ένα πανάκριβο τίμημα. Στη συνέχεια όμως, αυτά είτε αναλαμβάνονται από «οικείους», είτε δεν υλοποιούνται ποτέ). Χαρακτηριστικό είναι και το απόσπασμα από το βιβλίο του στρατηγού Κωνσταντίνου Φράγκου (που υπηρέτησε δίπλα στον πρώην υπουργό ΆΆμυνας Γιάννη Χαραλαμπόπουλο) «Αμύνεσθαι περί πάρτης» (εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα, 2008): «Αν και όλα τα συντριπτικά στοιχεία και οι παράμετροι υπεδείκνυαν προμήθεια ενός τύπου και δια- κρατικές συμφωνίες για την αγορά, ο Μεγάλος Αντιφατικός (δανείζομαι τον επιτυχή χαρακτηρισμό από τη γραφίδα του Γιάννη Τριάντη) –σ.σ. εννοεί τον Ανδρέα Παπανδρέου- επέβαλλε την διτυπία και τις εμπορικές συμβάσεις με πολύ ασθενή και ευάλωτη τεκμηρίωση, επιτρέποντας έτσι, ιστορίες με σημεία και τέρατα».

Ο Ν. Μουρκογιάννης το 1991 βρέθηκε ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης για «ηθική αυτουργία σε απιστία» σχετικά με το σκάνδαλο της αγοράς του αιώνα και ειδικά το τίμημα των F-16, για το οποίο όμως δεν τιμωρήθηκε ποτέ κανείς.

Σήμερα

Ο Νίκος Μουρκογιάννης επέστρεψε στην Ελλάδα, με την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου πριν από δύο χρόνια για να αναλάβει πρόεδρος της Λυρικής Σκηνής, με απόφαση του Παύλου Γερουλάνου. Ταυτόχρονα με τις υποχρεώσεις του στη Λυρική, στις 31 Αυγούστου, ανακοίνωσε μέσω της προσωπικής του ιστοσελίδας (http://www.nikosonline.com/) ότι αναλαμβάνει καθήκοντα διευθυντή Στρατηγικών Ανασυγκροτήσεων της γερμανικής εταιρείας Roland Berger Strategy Consultants GmbH, με έδρα το Βερολίνο και την Αθήνα. Η Roland Berger είναι η εταιρία που παρέχει υπηρεσίες στη γερμανική κυβέρνηση και απασχόλησε έντονα την επικαιρότητα πριν από μερικούς μήνες με το περιβόητο σχέδιο «Εύρηκα», που είχε δημοσιευθεί στα ΜΜΕ και το οποίο προέβλεπε τη
συγκέντρωση και την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία θα εκχωρούνταν με αντάλλαγμα τη μείωση του χρέους. Στο ενδιάμεσο, ο Νίκος Μουρκογιάννης πρόλαβε να γίνει για ένα μικρό διάστημα και διευθύνων σύμβουλος στην Alapis, που δημιούργησε ο επιχειρηματίας Λαυρέντης Λαυρεντιάδης, ο οποίος και εμπλέκεται άμεσα στο σκάνδαλο της Proton Bank.

Εντωμεταξύ η Roland Berger ανέλαβε ήδη κρατικές δουλειές, με πρώτη τα καθήκοντα τεχνικού συμβούλου για τα κρατικά λαχεία και το Ξυστό, στο πλαίσιο του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. ΌΌσο για το σχέδιο «Εύρηκα» κάθε άλλο παρά έχει εγκαταλειφθεί. Παρ’ ότι επισήμως δεν λέγεται τίποτα, εξακολουθεί να συζητείται εντόνως στο παρασκήνιο. Τον περασμένο Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε το «Banking Money Conference 2011» με θέμα «Ελληνικό τραπεζικό σύστημα: Αναζητώντας την έξοδο από το μάτι του κυκλώνα» όπου παρουσιάστηκε εκτενώς το πρόγραμμα «Eureca», από τον εμπνευστή του, Markus Krall, Senior Partner της Roland Berger.

Το συγκεκριμένο συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής ΈΈνωσης Τραπεζών (E.E.T.), της ΈΈνωσης Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝ.ΕΙΣ.ΕΤ) και της ΈΈνωσης Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε). και με την υποστήριξη των: Silver Sponsor: Εθνική Τράπεζα, Corporate Participation: Attica Bank, Academic Partner: ALBA Graduate Business School, Communication Partner: V+O Communication, Supporter: Innews, Communication Sponsor: ΣΚΑΪ, ΣΚΑΪ 100,3, Κέρδος, Χρήμα, Insurance world, Insuranceworld.gr, Ασφαλίζομαι, euro2day.gr, palo.gr.

Οι εικονογραφήσεις που συνοδεύουν το άρθρο είναι του Μανόλο (Μανώλης Ζουλάκης) ΠΗΓΗ:monopressgr.wordpress.com