Δείγμα γραφής για τους μετανάστες
Την ώρα που οξύνεται η συζήτηση σχετικώς με την πρόθεση της κυβερνήσεως να προχωρήσει δυναμικά στην ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, παρέχοντας σε πολλούς από αυτούς την ελληνική υπηκοότητα, αναλογίζομαι πόσα, ασφαλώς λιγότερο επικοινωνιακά, αλλά ίσως εξίσου αποτελεσματικά, βήματα θα μπορούσαν να είχαν προ πολλού γίνει προς την ίδια κατεύθυνση, χωρίς κανένα οικονομικό κόστος και μάλιστα χωρίς να μπορεί να προβληθεί σοβαρή ένσταση από καμία πλευρά.Θα αναφερθώ μόνον σε εκείνα τα βήματα που θα διασφάλιζαν στους μετανάστες την ακώλυτη και πλήρη άσκηση της θρησκευτικής ελευθερίας, ιδίως ως προς το σκέλος της ελεύθερης ασκήσεως της λατρείας με την απρόσκοπτη λειτουργία θρησκευτικών εντευκτηρίων τους. Διότι δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι στη χώρα μας κατοχυρώνεται συνταγματικώς η θρησκευτική ελευθερία, ένα δικαίωμα που δεν πρέπει να συγχέεται, όπως ατυχώς συχνά συμβαίνει, με την ανεξιθρησκία, ένα δικαίωμα ποιοτικώς διάφορο, με ευρύτερο περιεχόμενο, που έγκειται στην ανεμπόδιστη από κρατικές παρεμβάσεις διαμόρφωση και εκδήλωση της θρησκευτικής συνειδήσεως κάθε ατόμου που βρίσκεται, νόμιμα ή παράνομα, στην Ελλάδα.
Το γεγονός ότι τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των μουσουλμάνων μεταναστών εξηγεί την ειδικότερη αναφορά, στη συνέχεια, στο ανοικτό ακόμη πρόβλημα της λειτουργίας τεμενών και του ορισμού χώρων ταφής στα μεγάλα αστικά κέντρα και ιδίως στην ευρύτερη περιοχή του Λεκανοπεδίου.
Οσο και αν φανεί περίεργο, η πρώτη προσπάθεια για να λειτουργήσει μεταπολεμικώς ένα τέμενος για τους ελάχιστους τότε μουσουλμάνους της Αθήνας φαίνεται να χρονολογείται από την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας της 21ης Απριλίου, όταν ο τότε γενικός διευθυντής Θρησκευμάτων του υπουργείου Εθνικής Παιδείας είχε ζητήσει, το 1971, να τεθεί σε λειτουργία το Φετιχιέ τζαμί που βρίσκεται στην περιοχή Αέρηδες της Πλάκας. Η απάντηση του υπουργείου Πολιτισμού ήταν αρνητική, διότι κρίθηκε ότι το τζαμί περιλαμβάνεται στον ιστορικό και μνημειακό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς.
Το θέμα επανήλθε μετά τη μεταπολίτευση από τον ίδιο τον τότε πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος, κατά τη διάρκεια επισκέψεώς του στη Σαουδική Αραβία, τον Μάρτιο 1979, εξήγγειλε τη δωρεάν παραχώρηση προς τις αραβικές κυβερνήσεις οικοπεδικής εκτάσεως για την ανέγερση μουσουλμανικού τεμένους. Εκτοτε μεσολάβησαν ασφαλώς πολλά και μείζονα γεγονότα τόσο στο εσωτερικό της χώρας μας όσο και στη διεθνή κονίστρα. Γεγονός είναι πάντως ότι συνέχεια στην υπόσχεση αυτή δεν δόθηκε.
Υπό την πίεση της αδήριτης πραγματικότητας, της συνεχούς δηλαδή αυξήσεως του αριθμού των μουσουλμάνων μεταναστών που, νομίμως ή παρανόμως, εγκαταστάθηκαν κυρίως, αλλά όχι μόνο, στο λεκανοπέδιο της Αττικής, προερχόμενοι από διάφορες χώρες, το ζήτημα επανήλθε εντονότερο: αφενός με σειρά αιτήσεων που κατά καιρούς υποβλήθηκαν από διαφορετικές ομάδες μουσουλμάνων για την ίδρυση και λειτουργία τεμένους, τις οποίες οι αρμόδιες αρχές ουδέποτε έκαναν δεκτές, αφετέρου με την de facto λειτουργία, σε πολλά σημεία της Αθήνας, χώρων λατρείας των μουσουλμάνων, χώρων που είναι μεν γνωστοί στις αρχές, αλλά δεν είχαν ούτε έλαβαν ποτέ σχετική άδεια.
Εν όψει εξάλλου και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 αποφασίστηκε η ίδρυση μουσουλμανικού τεμένους, το οποίο χωροθετήθηκε στην Παιανία της Αττικής, και μάλιστα τούτο περιελήφθη στον νόμο για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου αυτού όμως ουδέποτε εφαρμόστηκαν, αφού μεθεορτίως προβλήθηκαν αντιρρήσεις από πολλές πλευρές. Η σύνδεση του τεμένους με την παράλληλη λειτουργία Ισλαμικού Πολιτιστικού Κέντρου δημιούργησε ανησυχίες και τελικώς άλλες σκέψεις επικράτησαν...
Επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας, ύστερα από πολλές συζητήσεις, ακολούθησε νόμος που προέβλεπε την ανέγερση Ισλαμικού Τεμένους στην Αθήνα, το οποίο θα λειτουργεί ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και θα παραχωρείται για χρήση στις κατ΄ ιδίαν μουσουλμανικές κοινότητες της Αττικής ανάλογα με τον αριθμό των μελών τους. Και αυτή όμως η νομοθετική πρωτοβουλία παραμένει ανενεργός.
Είναι φανερό πως η αδρομερής προσέγγιση που προηγήθηκε οδηγεί αβιάστως στη διαπίστωση της πλήρους αναξιοπιστίας, και στο θέμα αυτό, της ελληνικής πολιτείας, σε ένα θέμα δηλαδή ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και δικαιολογεί την απογοήτευση και την αγανάκτηση όλων αυτών των συνανθρώπων μας που καταφεύγουν ακόμη και στους δρόμους για να τελέσουν τα λατρευτικά καθήκοντά τους, όπως συνέβη, πριν από λίγες μόλις εβδομάδες, με πακιστανούς σιίτες μουσουλμάνους στα Καμίνια του Πειραιά.
Ετσι, τριάντα πέντε χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, η κατάσταση στο συγκεκριμένο ζήτημα εξακολουθεί να βρίσκεται στο ίδιο σημείο που ήταν πριν εμφανιστεί το κύμα μουσουλμάνων μεταναστών στη χώρα μας.
Δεν γνωρίζω ασφαλώς ποιες είναι οι προθέσεις και η πολιτική, εάν υπάρχει, της νέας κυβερνήσεως στο συγκεκριμένο θέμα. Θεωρώ όμως πρακτικότερη τη λύση της άμεσης αδειοδοτήσεως των ήδη λειτουργούντων θρησκευτικών εντευκτηρίων εκείνων των μουσουλμανικών κοινοτήτων που πληρούν συγκεκριμένους όρους προκειμένου να καταστεί τουλάχιστον στοιχειωδώς δυνατή η κρατική εποπτεία και να αποφευχθούν ποικίλες αντιδράσεις με την ενδεχόμενη λειτουργία ενός μόνον τεμένους για όλες, τις πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, μουσουλμανικές κοινότητες.
Το μέτρο αυτό, σε συνδυασμό με την άμεση παραχώρηση ζωνών ταφής στα υπάρχοντα νεκροταφεία της Αττικής, που ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, θα αποτελέσει ένα απτό δείγμα γραφής για τους μετανάστες στη χώρα μας.
Ο κ. Ιωάννης Μ. Κονιδάρης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου